DINIKY NY FO

"Misy tsiambaratelon'ny fo, tsy ho azon'ny saina takarina na oviana na oviana" B. Pascal

Karemy : Resaka Fakam-panahy

harilova | 25 Febroary, 2007 01:02

Vao manomboka ny karemy dia resaka fakam-panahy no resahina : “Nentinin’ny  Fanahy any an’efitra i Jeso mba halaina fanahy...” (Lk 4, 1-13). Lalana tsy maintsy hodiavina araka izany ny fakam-panahy saingy kosa ahoana no fomba hiainana azy? Andriamanitra ve no maka Fanahy?
I Jakoba, Apostoly nanoratra fa tsy Andriamanitra no maka fanahy, fa avy amin’ny filan-dratsintsika (Jk 1, 13). I Paoly kosa indray milaza fa tsy maka fanahy mihoatra izay zakantsika isika, fa isaky ny fakam-panahy dia anomezany antsika fahasoavana hahazakana azy (I Kor 10, 13ss) ...I Jeso rahateo no nampianatra antsika hivavaka, mba tsy hoentin’Andriamanitra amin’ny fakam-panahy... I Lioka manokana ao amin’ny Evanjely nosoratany dia milaza fa ny Fanahy no nitondra an’i Jeso ho any an-tany elitra mba halaina fanahy… ny Demony[1] no mpaka fanahy.
Misy zavatra telo tiako hotsipihana manokana : nahoana isika no alaina fanahy? Inona ny fakam-panahy mety hahazo antsika? ary ahoana no handresena azy?

Ny anton’ny fakam-panahy :
Raha vao vita batemy tao amin’ny ranon’i Jordany i Jesoa dia lasa tany an’efitra. Raha ny tena marina dia tsy ny halaina fanahy loatra no anton-diany [raha jerena ny fizotry ny tantara], fa kosa ny hanomana ny asa fitoriana nanirahan’ny Ray azy (“mission”)[2]. Dia mazava loatra araka izany fa tsy manakana velively ny fakam-panahy ny fahasoavana raisintsika amin’ny sakramenta fa vao mainka aza manosika antsika ho amin’ny fakam-panahy. Mazava loatra fa fanamafisana ny fiantsoana izany ny fakam-panahy. Ny faniriantsika te hivavaka, te-hanapa-kevitra ho masina satria karemy ny andro, dia tsy maintsy hisedra ny fakam-panahin’ny Demony. Tsy sakana velively ho amin’ny fanamasinan-tena araka izany ny fakam-panahy.

Ny karazam-pankam-panahy
Niala maina ny demony rehefa nahatapitra ny mety ho karazana fakam-panahy mety hisy tamin’i Jeso. Nofintinin’ny evanjely ho telo ny fakam-panahy mety hahazo ny olona, efa nosantarin’i Jeso tao amin’ny tenany : ny hanina, ny hery amam-boninahitra, ny maha-izy azy ny tena.

Ahoana no handresena ny fakam-panahy?

Ny fakampanahy dia fitsapana, ka ny fanamafisana ny SAFIDY no hahafahana miady aminy. Tsy afaka maka ohatra hafa ankoatra izay efa nomen’i Jesoa antsika isika. Raha nalain’ny demony fanahy mba hanova ny vato ho tonga mofo izy dia nisafidy ny hampitombo mofo hamokisana ny vahoaka an’arivony... Tsy hampiasa ny harena hitiava-tena fa kosa hanasoavana ny sahirana sy ny mahantra[3]. Raha nalaim-panahy ho tonga mpifehy ny tontolo izy, dia nisafidy ny hanaiky hatramin’ny fahafatesana, satria ny ny sakafo ivelomany dia ny manao ny sitrapon’ny Ray (Jn 4, 34//)[4].  Raha nalaim-panahy hampiseho ny maha-izy azy i Jesoa dia nisafidy ny hanaja ny fitiavan’ny Ray Azy. Tsy ho feno fatra ny hafaliantsika raha tsy ao amin’ny fiombonam-piainana amin’Andriamanitra. Heveriko fa ny faratampon’ny fahasambarana dia ny fahatsapana fa zanak’Andriamanitra[5].

Fa ny modely lehibe indrindra navelan'i Jesoa ho antsika dia ny hoe : "nentin'ny Fanahy"... Tsy haharesy ny fakampanahy amin'ny herintsika irery isika fa mila ny fanilovan'ny Fanahy sy ny fanampiany. Tsy manamaivana ny adidy miandry antsika anefa izany.

Ndao ary hikely aina hihaina ity Karemy ity hihaina sy hankafia ny fahasoavan’Andriamanitra atobany amintsika, HISAFIDY hatrany ny hiara-dalana aminy.



[1] Demony : raha ny marina dia diabolon no maka fanahy… dikan-teny moa no hiainantsika ka diable na démon dia lasa demony sy devoly avokoa. Ny Diable anefa, Diabolon (mifanohitra amin’ny symbolon = mampiombona), dia hoe “mpanasaraka” no heviny, ilay mpaka fanahy araka izany dia te hanasaraka antsika amin’ny namana sy amin’Andriamanitra; ny démon kosa indray, fetsy no dikany, génie, izay tsy voatery ho amin’ny ratsy mandrakariva. Hajaintsika anefa ny dikanteny hoe demony amin’ity fifampizarana ity.

[2] Mety hilaza ianao hoe ka hatramin’izay izany izy tsy nanao ny nanirahana azy? Mazava ny teniny : “Nahoana no mitady ahy ianareo? Tsy fantatrareo angaha fa tsy maintsy miahy ny asan’ny Raiko aho?” (Lk 2,49). Ny tiako holazaina eto dia ny fanombohany hametraka ny vatofototry ny fiangonany amin’ny alalan’ny fitoriana ankarihary sy ny fiantsoana ny Mpianatra.
[3] Ny voadin’ny fahantran’ny Relijiozy, manao an’Andriamanitra ho hany harena ka ampiasa ny fananana ho enti-manitatra ny fanjakan’Andriamanitra.
[4] Ny Relijiozy manao voadin’ny Fanekena, mba ho poroso hampahatsiaro io fikatsahana ny sitrapon’Andriamanitra io, amin’ny zavatra rehetra.
[5] Dia manao Voadin’ny fahadiovana ny relijiozy mba hanehoany ny fo tsy voazarazara, afaka hitia ny mahantra sy ny madinika araka ny fon’o Kristy.

Karemy : any an'efitra...

harilova | 21 Febroary, 2007 17:58

Karemy, tsy lalan-davitra any an'efitra toy ny nataon'ny zanak'Israely fahiny no atao, fa lalana tsy mihoatra ny 2 (roa) metatra ao an'efitra, dia ao amin'ilay efitrano irian'i Jeso hirindrinan'izay te hivavaka marina tokoa amin'ny Ray, ilay Ray izay mahita ny miafina sy mamaly soa mangina (Mt 6, 1-18)...
Raha toa ka tany an-tany efitra no mahazatra ny Jody amin’ny fanomanam-panahy, dia ao amin’ny efitra manginan’ny fo no iantsoan’i Jesoa antsika kosa hisantatra ity Karemy ity. [Evanjely vakiana ny  andro fanosorana lavenona io.]
Ny mihositra lavenona dia fomba nolovaina avy amin’ny kolotsaina jody. Lavenona izay sady midika ny maha-tsinontsinona ny olombelona, no midika ihany koa ny tena fibebahana marina…
Ny efapolo andro fanomanana ny Paka[1] araka izany, dia manomboka ao an-tampon-doha, amin’ny fanosorana lavenona, mandalo ao amin’ilay efitrano manginan’ny fo mba hivavaka sy hifady hanina[2], hiezaka ho tonga any am-paladia, dia ilay fanasan-tongotra nataon’i Jesoa ho an’ny Mpianany…ny alakamisy masina…(Jn 13, 1-20).
Raha ny Paka no fototry ny finoantsika kristiana (IKor 15,17ss) dia mazàva loatra fa tsy azo atao ambanin-javatra ny fanomanana izany fety izany… asa angamba hoy ianao hoe inona ary no hatao?
Azonao jerena ny hafatry ny Papa, fa ny afatrafarako aminao dia ity : ny hahafantaranao fa mandroso ho amin’ny fankalazana ny Paka ianao, dia ny fanekenao hihetry tena hanompo ny hafa…
Tsarovy fa i Joany, raha nitantara ny namoronana ny Eokaristia, ilay santatry ny Paka, dia nisafidy ny fanasan-tongotra…
Roa metatra no angatahina aminao, tsy lalana lavitra nefa tsy vita mora, tsy ho vitanao amin’ny herinao irery nefa tsy hanary toky isika satria efa tia antsika Andriamanitra.
Mety hanontany ahy ianao hoe : raha tia antsika izy, nahoana no atsahatra ny fiderana azy mandritta ny Karemy ka tsy hiraina ny “aleloia?”



[1] Raha manisa ianao dia mahita 46. ny antony dia satria ny alahady dia fankalazana ny Paka isan-kerinandro ka tsy nampidirina ho anisan’ny andro fiomanana, ka raha esocrina ny alahady 6 dia 40 no sisa tavela…

[2] Tsy azo adinoina fa tsy ny fijalian’ny ny hanoanana no mahafaly ny fiangonana fa ny fahafoizana izay tsy hohanina mba hamonjena ny tsy manan-ko hanina. Vavaka fisaorana (prefasy) fanao amin'ny Kremy dia milaza fa manaketraka ny fitiavan-tenantsika ny fifadian-kanina ka mampahazo hanina ny mahantra... mampisondrotra ny fanahy ka manome hery hiady amin'ny fahazaran-dratsy no sady mampitombo ny hatsaram-panahy...

Hafatry ny Papa

harilova | 21 Febroary, 2007 17:31

Tsy lalan-davitra any an'efitra toy ny nataon'ny zanak'Israely fahiny no atao, fa lalana tsy mihoatra ny 2 (roa) metatra ao an'efitra, dia ao amin'ilay efitrano irian'i Jeso hirindrinan'izay te hivavaka marina tokoa amin'ny Ray, ilay mahita ny miafina sy mamaly soa mangina (Mt 6, 1-18)...
Mahafaly ahy ny mizara aminao ny hafatry ny Papa amin'ity Karemy[1] ity. Hafatra izay manampy antsika hizotra io la lana any an’efitry ny Karemy io.
Hijery ilay nolefoniny izy ireo” (Jn 19, 37)
Andalan-kevitra efatra no entin’ny Papa milaza fa ao amin’i Jesoa voafantsika eo ambony hazofijaliana no hahafahantsika mahita ny hafenoan’ny Fitiavan’Andriamanitra.
Izany fitiavan’Andriamanitra izany, dia tsy fitia te hanolo-tena ho antsika fotsiny[2] fa fitia miandry antsika hamaly fitia. Ny fanekentsika ny fiantsoany no hiraisantsika aina aminy ho amin’ny famonjena antsika.
Ny hazofijalian’i Kristy no nanonitra ny fahotantsika, manaporofo izany fitiavan’Andriamanitra antsika izany, ka ny Rano sy Rà nivoaka ny lanivony tamin’Izy nolefonina no zary loharanon’ny sakramenta ho antsika. Ny ratra navelan’ny lefona no nieken’i Thomas apostoly ny maha-”Tompo sy Andriamanitra” an’i Jesoa, taorian’ny fitsanganany ho velina.
Izay no manampy antsika hihaina ny Karemy, ao amin’ny misterin’ny Eokaristia… ka ny fahatsapantsika ny fitiavan'i Kristy antsika no hanosika antsika koa, ampian'ny fahasoavany, mba hitia tsy misy fetra ny olombelona rehetra toy ny itiavan'i Kristy antsika.



[1] Karemy : avy amin’ny teny frantsay hoe carême, izay avy amin’ny teny latinina hoe XL (quadragesima), midika hoe efapolo (40) : isa enti-milaza zavatra iray manam-petra, ary mazàna hoenti-milaza ny fotoana fiomanana. Jereo ohatra ny 40 andron’ny tondra-drano (Jenezy 7,17) ; ny 40 taona tany an’efitra ho an ‘ny zanak’Israely (Det 8,2) na ny 40 andro tany an’efitra  niomanan’i Jeso hitory teny (Mt 4,2)… Fiomanana ho amin’ny zavatra tsaratsara kokoa…
[2] Agapè, izany hoe “amour ablatif” izay tsy mitady afa-tsy ny hahasoa ny olon-tiana…
Eros, izany hoe “amour désidéreux”, izany hoe mitady ny tsy ampy ao amin’ny olon-tiana, mba hifamenoana ho amin’ny fahasambarana.

La St Valentin : indray andro hono...

harilova | 14 Febroary, 2007 11:44

Raha indray andro ihany no fetin'ny Mpifankatia, hanao akory no iainana ny andro sisa rehetra tsy hankalazana ny fety?

Io no fanontaniana apetrako amin'ity andro anio ity. Toa lasa fety hifaninanan'ny tolotra sy ny tinady ihany manko ny fifankatiavana, toy ny hafa rehetra (krismasy sy paska hidirana indray maka isan-taona am-piangonana)...

Ao amin'ny Blaoginy dia nanoratra i ASNAH hoe : "Ny fitiavana dia tsy ny fijerin'ny andaniny ny ankilany fa ny fitiavana dia ny fiaraha mijery ny ho avy".

Dia nametraka hevitra aho hoe : Mazàna ny fiantombohan'ny fitiavana rehetra dia fifampijerena, tsy hoe lany andro mifampijery fa kosa mahalany andro ifampijerena... mialoha ny tena hiatrehana ny fiainana, araka ny tora-kevitr'i Tokinao sy i Soanja.

Heveriko araka izany, fa andro tsy hifampibanjinana loatra ny andro anio, fa kosa hanamafisana ny fifankatiavana.

Raha mandinika ny fiarahanao amin'ny olon-tianao ianao, aza adino ny hasarobidin'ny fahendrena tatsinanana manao hoe : "izay vadiana no tiavina" miohatra amin'ny tandrefana hoe "izay tiana no vadiana". Ny fitiavana dia mila kolokolo, tsy miankina amin'ny fifankafantarana loatra, satria mistery ny olombelona, fa miankina amin'ny fahafohizan-tena...

Dia saintsaino ny fahendrena kristianina hoe : "Manaova soa an'izay mankahala anao, mivavaha ho an'izay manenjika anao..." (Lk. 6, 27ss). Tsy sanatria hivavaka ho azy mba ho faty haingana sanatria, tsy fivavahana izany, fa kosa ny mivavaka ho azy mba hahafahanao mikatsaka ny soa ho azy...

Tadidio mandrakariva fa ny fitiavana no manova ny fo sy ny fomba fijery ny hafa : "Izay tiana no mitombo tarehy"... fa tsy ny fironan'ny fo no hitiavana sy hankahalana... na dia izay aza no mitranga mandrakariva...

Fa inona ny fitiavana?

Oviana aho no ho faty?

harilova | 07 Febroary, 2007 19:34

Naheno ny fahafatesan'ny rahalahiko any an-tanàna aho, dia nanoratra eto izao. Matin'ny Cancer tamin'ny aty hono : areti-mandoza fa ny aza mba voany. Na natao ny fitiliana sy ny fitsabona dia ny aina no nanaraka, sady fotoana fohy monja dia lasa taolana mifono hoditra...

Tampoka ny fahafatesana na hiomanana mandrakariva aza, na dia efa fantatra izao aza fa tsy maintsy ho faty ny manan'aina rehetra: Lalana hoe ny fahafatesana, fa tsy sanatria fiafarana... Tenim-pinoana anefa izany, ka ataon'ny tsy manam-pinoana ahoana ny hahazo azy?

Dia hoy aho hoe : tampoka ny fahafatesana, tsy mbola manan-kavaly ny sain'ny olombelona eo anatrehan'ny fahafatesana. Soa ihany lahy raha tsy izany ho nanao ny tenany ho andriamanitra ra-fikarohana (science).

Manoloana izany aina indramina izany koa dia nanontany tena aho hoe mba oviana tokoa aho lahy no ho faty? Sao mba fiantsoana ahy hanomana ny fahafatesako ny fahafatesan'ny hafa?

Tsy natao ho an'ny mpino ihany ny fahafatesana. Tsy fampiononan-tsaina akory ny fiheverana azy ho fandalovana. Tsy fandemen-tsaina ny fampianarana momba ny fiainan-ko avy. Ilay Tompon'ny Aina no mandahatra ny zavatra rehetra, hainy ny maka, hainy koa ny mamerina azy ho amin'ny hafenoany.

Sanatria ve dia tsy hisy ny lanitra, ka sady very ny filibàna teto an-tany ireo nikatsaka azy no ho diso fanantenana amin'ny any an-koatra?

Hoy i Pascal namaly azy hoe : "Mino ny lanitra aho, ny fiezahako ho mendrika azy tsy sanatria ezaka very maina fa nanampy ahy hivoatra amin'ny maha-olon ahy... hany ka na sanatria tsy misy aza izany lanitra izany (nefa lazaiko mazava fa misy izy), dia tsy matiantoka aho... ireo tsy nino kosa, tsy nandraharaha ny hampisy vidiny ny fiainana, raha tsy misy ny lanitra, tsy nahazo na inona na inona satria tsy hanaraka any an-koatra ny filibàna, fa raha misy kosa ny lanitra, ho very ny zava-drehetra izy ireo satria tsy misy na inona na inona ho azo atao intsony."

Handry ao amin'ny Fiadanan'ny Tompo anie ny fanahinao, ry rahalahiko léon-Paul Razanaparany.

 (tohiny)
 
Powered by LifeType - Design by BalearWeb