DINIKY NY FO

Na iza na iza, na tsy manaiky ny hiditra any am-piangonana aza, manaiky ny hiala sasatra sy ny hifaly miaraka amin'ny havana aman-tsakaiza, ny fianakaviana sy ny ankohonana....

Dia izay no hiarahabako anao : Manaova Krismasy sambatra, 

  Malagasy, frantsay na italiana

Rehefa milaza hoe an-dafy taloha dia tahaka ny hoe lafatra be izy izany, saingy toa aleoko ihany le mandoha vola any madagasikara dia avy eo misahirana ka!

Ny any amintsika dia misy ny boaty postaly ka mandoha vola ianao dia misahirana mankany amin'ny paositra maka ny taratasy! Ny aty andafy indray dia  efa be hoe ny taksa aloha ka ny paositra no manatitra ny taratasy isaky ny lava-trano! saingy ny voamariko nandritra ny telo taona nipetrahako tato izay fa rehefa avy ny orana, tsy hisy taratasy ho avy eo! Aleo lazaina ny antony hoe : mba hitsinjovana ny taratasy tsy ho lena eny an-dalana!

Saika hanoratra izany aho tamin'ny alatsinainy satria herinandro ziay dia avy lava ny orana! dia nisy natao tampoka aho, ka tsy vitako ilay izy! dia nanoratra about blank aho! fa toa be mpanokatra kokoa noho ny lahatsoratra sasany soratako eto!!!

Sady no! comment be comment be!

Aleo aloha izay fa ny andro nanomboka nihiratra androany dia nahazo taratasy tany amin'i dadanay aho dia vao hamaky azy!

pagina vuota

page blanche

Nitsangatsangana tany amin-dry Ikalamako aho izany dia tratra hariva niandry Bus dia ity sary ity no hitako nameno tanàna, indrindra isaky ny fermata!

Dia hoy aho hoe tena 30cm avy any ambony kay mo no refesina fa tsy avy any ambany!!!!

Dia namerina conjugaison verbe aho :

j'a dore!

Tu d'or

nous dormons!

vo....dia tsy haiko intsony!!!

Dia manontany tena aho hoe ho avy izao ny 8 martsa ka harentirenty indray ny zon'ny vehivavy! Enga anie tsy ho amin'ny dokam-barotra ihany!

Aioto o

mba havoty fa tsy misy lohany tsy misy vodiny! raha adika amin'ny tenin-drazana izany dia inona no heviny?

Tsiambaratelo inona re no ambara vahoaka eto e?

ny tsiambaratelon'ny fo sasany angatahin'Ikalamako amiko aloha dia efa lazaiko eto :

1- tsy haiko ny dikan'ilay taggé

2- izaho tsy monina any amin'ny tany miteny frantsay

3- lava be ny akanjoko fa tsy 30 cm ohatra ny an'ny sasany!

4- izaho tsy voaivavy fa lahilehy

5- mahay mamaky teny miankavia aho.

Dia ny anakiroa sy ny relais ohatra ny ataonareo rehetra dia lazaiko rehefa misy mametraka hafatra hanao taggé antsitra-po eo.

fanampiny taorian'ny hevitr'ikalamako :

Ny faha-6 ary e : matory amin'ny 13 ora alina aho miandry ny komanteran'Ikalamako isan-kalina hahafahako manomana ny fifampizarana isan-kerinandro...

ny fahafito taorian'ny torohevitr'i Lehilahytsyresy : tsy misotro Téggué aho, kroà blé (sy rozy)

"Misy tsiambaratelon'ny fo izay tsy azon'ny saina takarina na oviana na oviana". io no diniky ny fo, izay tsy mahasasatra ahy ny mandinika azy ombieny ombieny. Mba namaky ity vakitenin'ny Katolika.org ity aho androany (Jer 17, 9) dia vaka ny saiko : Mamitaka hoe ny fo! Iza no mahalala azy!

Ilay hoe iza no mahalala azy? tsy asiako olana. Fa ilay hoe mamitaka ny fo! rehefa ampitahaina amin'ny hoe "izay be ao am-po no itenenan'ny vava" (Mt 12, 34) na ny hoe "izay itoeran'ny harenao no itoeran'ny fonao koa" (Mt 6, 21) dia vaka ny saiko.

Tsy izaho irery no mandalo fahasairanana matetika rehefa tsy mifanaraka ny tiana hatao sy ny tokony hatao, ny fo sy ny saina! Tsy mora ny mikolokolo ilay ataon'ny mpandalina hoe "fahamatorana". raha ny fifanarahan'ny "Fo, saina, fihetsika" manko no atao hoe fahamatorana dia mazava loatra fa tsy misy olona azo antsoina hoe matotra! Na i Kristy aza tsembo-dra vao nanaiky hanatanteraka ny tsy maintsy ataony, (Mt 26, 36-46) ka iza no afaka hiambo hahavita be noho izy?

Raha raisina ho antoka mahatoky ny Soratra Masina dia vao mainka mahavàka ny saiko ny lazain'i Joany hoe "raha tsy manameloka anao ny fonao mainka fa Andriamanitra izay lehibe noho no ny fontsika!" (I Jn 3,21). Mazava loatra fa ny zava-mitranga dia sokajian'ny fo amin'ny hoe mahafinaritra sy mahasosotra, tiana sy tsy tiana... Anjaran'ny fo koa ve anefa ny mamaritra  ny tokony hatao sy ny tsy tokony hatao? Zavatra hafa noho ny fo ve ilay lazaintsika hoe "feon'ny fieritreretana?"

Ny Famaritana ny atao hoe fahotana araka ny katesizy kely dia "Fandikàna ny didin'Andriamanitra antsitra-po sy am-pahalalàna." Midika izany fa manana ny anjarany manokana ny fo sy ny saina amin'izay fanatanterahana ny tokony hatao, dia izay mo mahatonga ilay fitenenana hoe "péché mignon"

Tsy resaka vita indray andro ity saingy mahakasika ny andavanandrom-piainantsika. firy no mandraiky marary rehefa tojo ny olana anatrehan'ny tsy fitovizan'ny "tokony hatao sy ny tsy maintsy hatao" na, mafimafy kokoa ny "tiana hatao sy ny tsy maintsy hatao" na ny "tiana hatao sy ny voatery hatao"!

Dia ady ny fiainana, ady tsy amin'ny ivelany ihany fa ady anaty hatrehana isan'andro.

Sambatra ianao raha toa fa tsy sendra ny olan'ny diniky ny fo! Sambatra ianao satria tsy misy tanjona lehibe tianao hotratrarina eo amin'ny fiainana!

 amin'ity andro anio ity dia heveriko fa ny fanamafisana ny fitiavana hifamatoran'ny Mpifankatia sy ny mifankatia no laharam-pahamehana. Nahoana koa moa no tsy azo heverina fa mety ho fifampodiana sy famitranam-pihavanana ho an'ireo indrisy, mety ho lasa mpifahavalo!

Dia mamaky ny tononkira dia tononkira eto aho, mandinika hoe raha mba mihira ny fitiavako aho, inona no ho lazaiko!

1 1Hanoroka ahy amin'ny fanorohan'ny vavany anie izy!
Fa tsara noho ny divay ny fitiavanao;
       ³ soa ny hanitry ny zava-manitrao,
diloilo mamerovero ny anaranao,
izany no itiavan'ny zatovovavy anao.
       ⁴ Ento hanaraka anao aho; andao faingana isika!
Nentin'ny mpanjaka ho ao an'efi-tranony mitokana aho,
hientan-kafaliana sy hiravoravo aminao izahay,
hidera ny fitiavanao, mihoatra noho ny divay izahay.
An-drariny loatra ny itiavan'ny olona anao!

Dia hoy aho hoe le ranomanitra sy le oroka mamibe ve no nitiavany ahy??? sa izaho no tsy mahazo tsara izay voasoratra?

dia nanohy namaky ihany aho, mba hahazoako tsara ny fitantarany ny fitiavany. Ankoatra ny famariparitana ny bikabikan'ilay olon-tiana (ohatra ny nataon'i Sazykely) dia toa fifampitadiavana ilay fitiavana. Ny tsy maha-eo ny olon-tiana no hahafahana mahatsapa ny halaln'ny fitiavana azy!

Fa raha mandinika tsara ianareo dia "Juves" no tantaraina ao (black &white fa tsy araka ny heverin'ny sasany e). Na ny tsy fitoviana tanteraka aza dia azon'ny fitiavana haravona mandrakariva. Ilay ampankarina manko dia "mainty sy tsara tarehy" (1, 5)  nefa ilay mpampiakatra " fotsy mamirapiratra (mandina aaka ny dikanteny) sy menamena" (5,10). Aza adino anefa, sao dia ho saro-piaro loatra, fa tokony hampitombo ny fitiavana ny olon-tiana ny fitsiriritan'ny olona azy (7,1), na ny fahafoizan-tenany hiara-dia aminy hitady anao!!! (6,1).

Dia tonga tany amin'ny faraparany aho no nahita ilay vakiteny ankafizin'ny maro, na vazaha na gasy amin'ny fampakaram-bady :

8 ⁶ Ataovy vita tombo-kase eo ambonin'ny fonao aho,
sy vita tombo-kase eo an-tsandrinao;
fa mahery toy ny fahafatesana ny fitiavana,
tsy azo ifonana toy ny seoly ny fahasarota-piaro,
mirehitra toy ny afo ny firehetany,
dia lelafon'Iaveh.
       ⁷ Ny ranobe tsy mahay mamono ny fitiavana,
ny ony koa tsy mahasafotra azy.
Raha misy olona hividy fitiavana na amin'ny fananana rehetra ao an-tranony aza
dia tsy hahazo afa-tsy henatra foana.

Dia hoy aho hoe kay fifampitadiavana ity  valentin ity! Dia samia manoratra ny Tononkirany androany e.

Mirary fety tsy handany vola be loatra ho an'ny rehetra.

Loza ry reto fa saika nanjavona teto amin'ny tontolon'ny serasera i Harilova a! Handeha hanao ny asa fanaoko isa-maraina aho no fifandona amin'ny fiara opel kely izay ny fiara nentiko. Somary mafimafy ihany ny fifandonana. Mipetraka mijery ilay fiara aho avy eo dia mandinika hoe, sao mba efa matoatoa toy ny amin'ny Film the Ghost, satria dia tsy nisy noraisina ilay fiara!

Dia manoratra blaogy eto aho, miarahaba ny tenako tsy maty fo aman'aina. Raha toa moa efa matoatoa no manoratra eto fa efa maty aho dia tsy manahy fa dia mbola hanohy hifampizara aminareo eto ihany izany ny aveloko e!

Tsy nahavita naka sary aho fa mbola mandinika sy mamerina maka sary an-tsaina ny nitranga aloha izao!

Tohin'ny resaka efa nandeha teto izy ity, momba ny finoan'ny olona sy ny mety ho vavaka ataony setrin'izany. Azonareo jerena ohatra ny an'i Jentilisa hoe Aza aparitaka! Nahazo ity vavaka ity aho anio maraina, efa nahazo tahaka ity aho fa tamin'ny teny vazaha fa izao nisy nandika amin'ny teny gasy dia nalefany aty amiko!

Mba vakio moa le vavaka dia jereo ny namaliako azy e! Tsy te haniratsira ny fitiavana sy ny finoan'izay nahafoy tena nandika azy amin'ny tenin-drazana aho fa mba misaintsaina fotsiny ihany!!!

 (tohiny)

Amin'alahelo lehibe no hilazana ny fahalasanan'ireo olona roa lehibe niezaka ny hihaina ny finoany : ilay rain'ny Mormoni, Itompokolahy Gordon B. Hinckley (97 taona) sy ny arseveka grika Christodolous (69 taona) . Mirary fiononana feno ho an'ireo varavarana nivoahana, fa atao ahoana fa fandalovana moa ny fiainana!

 Ny hany fanamarihana nataoko dia ny 28 janoary no andro nahafatesan'izy ireo, telo andro taorian'ny herinandron'ny ekomenisma. Vonton'ny firaisam-pinoana ve izy ireo ka nifanao fotoana any an-koatra?

Mandria am-piadanana ianareo, hiadananay velona ihany koa!

Raha mba fantatrareo re ny dikany dia mba azavao amiko fa tena néologisme tsy hitan'ny voambolana mba takatry ny volako le izy e!

Io teny io no nandany ny androko anio tontolo maraina, raha namaky ny hafatr'i Benoit ho amin'ny tontolon'ny serasera aho (jereo eto). Na dia ny 18 mey aza no ankalazaina any Dago dia omaly no navoakany ny hafatra : "Ny tontolon'ny serasera : ny adidy aman'andraikitra eo am-pitadiavana ny marina sy amin'ny fizarana azy amin'ny hafa".

Novakiako tamin'ny teny italiana aloha le izy dia mba azokazoko ihany, fa rehefa hanao famintinana aho dia naka ny dikan-teny frantsay, ka audience, amin'ny teny italiana, izay tokony ho udienza, dia tsy nadika. Nojereko ny teny frantsay dia audimat no tao (karazana terme technique hilazana ny écoute izy io), mainka loza. Lazain'ny voambolana sasany fa ny salanisan'ny mpihaino (TV sy Radio..) no niantombohan'io teny io, avy eo dia noheverina ho ny fiantraikan'ny zavatra lazaina na amparitaka amin'ny olona mpandray (destinataire du message). Tsy mijanona main'izany anefa fa manjary ny zava-kendrena mihitsy amin'ny fanaparitahana ny hafatra!

Tsy tena azoko antoka anefa izany satria miovaova arakaraka ny tenim-pirenena ny dikan-teny azo!!!

Na izany na tsy izany dia mazava ny hafatr'i Benoit! Tsy izay rehetra azo tanterahana  noho ny fivoatran'ny teknolojia tsy akory dia mendrika  avokoa (§3). Firifiry no loza sy korontana ateraky ny internet (rava tokatrano indrindra indindra...) Tsy ireny anefa no mampiena ny soa mety haterany koa.

Ambaran'ny Papa ary fa laharam-pahamehana ny hiezahana hanorina info-éthique (toy ny bioéthique amin'ny médecine) izay hamolavola ny fisainana eo anatrehan'ny loza roa manambana : ny Matérialisme économique (fiheverana fa ny tombontsoa ara-bola ihany no laharam-pahamehana sy maha-olona ny olona, tahaka ny hoe olona = rangahy) sy ny relativisme éthique (izay tiako ihany : izao ny raiamandreny mimenomenona avokoa amin'ny zanany tsy laitra tenenina! satria tian'ny olona halana eo amin'ny fiaraha-monina ny fifanajana sy ny hasina maha-olona. Ny tsy firaharahahiana ny fitondran-tena tsara dia mazava loatra fa fanafoanana ny hasin'ny fanabeazana... resaka lavabe).

Mangetaheta fahamarinana ny olona! (Asa aloha na marina izany na tsia fa toa mangetaheta vola no betsaka!) Ny Marina ihany no maha-olon'afaka hoy Jesoa ao amin'ny Evanjely (Jn 8, 32). Inoako fa matoa ianao nahavita namaky hatreto dia mpitady ny marina ihany koa ka isaorana anao.

Aza adino le dikan'ny audimat ho an'izay mahalala azy tsara!

Efa mandindona indray izao ny fanandinana aty an-dakira aty dia mandeha be ny vaky boky. Saingy ny zava-doza dia toa arakaraka ny hamakiana no tsy hahaizana ary arakaraka ny tsy hahaizana no hamakiana dia amin'ny farany mandinika aho hoe toa ho antitra ihany fa ny omaly tsy miova ny zavatra hay!

Mahalasa ny saiko ihany koa manko ny adihevitra ataoko miaraka amin'ny zokiolona isan'andro, moa ve mivoatra ny zavatra haintsika sa miangona sa manakory? marina fa tsy afaka manao an-kapobemantsina tsy akory satria miankina amin'ny tsirairay saingy! zava-doza rehefa henonao ny fanohanana hevitra amin'ny zava-nitranga 70 taona lasa na sanatrian'izany amin'ny zava-nitranga 2000 taona lasa.

Tsy mametraka olana amin'ny fahamarinan'izay nitranga aho fa mahita olana amin'ny fiezahana hahazo ny fomba fisainana. Dia hoy aho hoe "efa nahavaky boky betsaka izy ireo, farafaharatsiny ahay, ny bokin'ny fiainany". Ny mba nankahery ahy ary mampahazoto ahy mamaky ihany dia ity tenin'ny Mompera Zezoita iray momba ny antitra ity :

"lasciali [Gli anziani] gridare quando hanno torto, loro e i bambini ne hanno lo stesso diritto"

Avelao izy hanangam-bovona na dia diso aza satria manan-jo amin'izany izy sy ny zaza!

Dia hoy aho hoe ataonao ahoana tokoa moa ny iady amin'ny antitra? Efa ela nietezana, sola loha e!

No comment! Ho an'izay lava tongotra tsy matahotra peste! Any Ercolano no ambohi-pihaonana! Tandremo fa feno fako aty a! Aza adino ny mitondra fanampenan'orona!

Sangisangy iray an-dalana fa nasaina nampita hafatra aho dia ataoko fa eto no haingana indrindra hampitana azy! sady efa tsy vaovao aminareo ity fa mamerina indroa manana ny antitra!!!

OK

Ny resaka firaisam-pinoana aloha dia jereo eto na eto fa izaho nadalain'i lalatiana tamin'ny fantsika dia tsy te hanampy fantsika sady tsy mbola te hanala fantsika! Samia mivavaka mandrakariva hoe!

Fa ny Tenin'Andriamanitra vakiana ve tena iainan'ny olona sa manakory?

Raha tena lasa fiainana manko ny tenin'Andriamanitra dia heveriko fa hiova isan'andro ny dikanteny. Raisiko ohatra fotsiny ny cantique maraina tao amin'ny Katolika.org  (talata herinandro I taona ankasa =Tononkiran'i Ana izay setrin'ny vakiteny) dia izao no hita ao :

⁸ Esoriny amin'ny vovoka ny mahantra;
atsangany hiala amin'ny zezika ny tsy manana,
hampiarahiny mitoetra amin'ny mpanjaka,
ary homeny seza fiandrianana be voninahitra ho anjarany. (ISam 2, 8)

amin'ny teny italiana ho an'izay ao Naples amin'izao dia azo adika hoe :

Solleva dalla polvere il misero,
innalza il povero NAPOLI dalle immondizie ('a mmunezz),
per farli sedere insieme con i capi del popolo
e assegnar loro un seggio di gloria. (1Samuele (CEI) 2)

Asa aloha! ny ahy novakiako toy izany tamin'ny  maraina!

Mba misy zavatra tsara ihany aty Naples fa tsy dia ady lava-pako fotsiny e

ao am site comunal ity

video TV

Dia mahamenatra leiretsy fa 100 taonina hoe ny fako eny amin'ny araben'ny tanananay!

Rehefa jerena dia kilalaon'ny ankizy, na fitafiana tonta  nosoloina nandritra ny fety no mamemo ny spatsatora! Fanariam-pako! Mahamenatra satria dia tantarain'ny fahitalavitra rehetra mihitsy izy ity. Ny baoritra avy nihinanana pitsa sy ny tavoahangy avy nisotroana labiera anefa efa mahazatra mandavan-taona!

Dia ataon'ny mpanao gazety sarisary hoe "sanatria ka miala eo ny Filoham-paritra Basolino, dia ho loza fa hitompo indray ny fako hariana"!!! Zakan'ny Filoham-paritra any amintsika ve izany!

Ny tena nanaitra dia nanainga ny mpivavaka ny Kardinaly mba hanao alim-bavaka manokana ho amin'ny fahadiovan'ny tanàna!!!

Ndeha mba handray anjara any aho aloha hampitombo isa ny mpandoto tanàna!!!

ataovy recherche amin'ny immage google moa ny immondizie Napoli e!

Resaka fanomezana no mampiavaka ny 6 janoary any Italia satria dia mifangaro ny fanomezan'ny Majy sy ny fanomezan'ny Befana. Araka ny lovan-tsofina dia ilay vaviantitra, ratsy tatrehy lava orona no mpizara fanomezana ho an'ny ankizy, karazana Papa noel izany, saingy miaraka amin'ny kofafa fa tsy miaraka amin'ny kalesy manidina!!!!

Sarisary tahaka izany manko no nentina nizara ny masomboly amin'ny tantsaha taloha, ary satria tsy mbola nisy ny fitaovam-pifamoivoizana dia tady mampifandray ny trano na ny toerana samihafa no nampiasaina ka ilay Befana dia sarihina amin'ny tady mba hanaterana ny masomboly isam-baravarana.

Atao akory moa fa dia entina hanararaotana hivarotana sy hakana tombony koa ny fety ara-pivavahana, ka dia foronina ny fanomezana sy ny fetifety mba hampitomboana ny fandaniam-bola!!!!

Ny epifania lasa happy-fania (soratra amin'ny bankiraro asiana ny fanomezana ho an'ny kilonga)... ny fety ara-pivavahana kosa dia azonao jerena ireto.

 (tohiny)

Miarahaba anao nahatratra ny taona. Ny firariako ho anao dia ny mba hahazotoanao amin'izay atao ary ny hahitanao fahombiazana amin'izay mampahazoto anao.

Aza manahy fa tohanako am-bavaka.

Rehefa nanombola moa dia tsy maintsy mamarana, ka ataoko angamba fa izao no farany hanoratako ho anareo eto amin'ny blaogy ity, satria noho ny antony tsy miankina amintsika dia tsy afaka ny hanohy intsony ny fizarana ho anareo eto aho amin'ity taona ity, sady maro loatra ny zavatra enjehina, ka noho izany dia mametraka ny veloma, ho mandrapitafa indray satria tsy afaka ny hifampizara ho anareo aho raha tsy  amin'ny taona vaovao.

Lasa adala e! Vao mieritreritra ny handehanana hanao reveillon manko aho izao hoe ho aiza? ho any am-piangonana angamba no hihafarany!!!! Roa taona lasa izay nitakoko irery tao amin'ny lavarangan'ny tranonay no nataoko. Tamin'ny herintaona mba niaraka tam rahalahy malagasy sasantsasany!  Amin'ity indray asa hanakory! Haka partener an'i Bodo sy Fara angamba fa misy an'aliny taonina  mahery ny tsipoapoaka miparitaka aty naples anio hariva... Ammazza o!

Dia samia mahatratra ny voalohany.

Ah zao vao mandinika ny resa-piadanana sy tsipoapoaka! Andro iraisam-pirenena ho an'ny fiadanana hoe ny 1 janoary, angama lany napoaka ny alina ny vanja dia sady reraka ny nandihy sy nihinana (cenone) dia matory ny andro! un peu tranquille de bon! 

Enga anie mba tsy ohatra ny vavak'ilay maty vady : Mandria am-piadanana ry malalako mba hiadanako koa (Qui giace il mio amore per la sua e la mia pace). Dia  hoe hanakory koa! (tohiny)

Miarahaba anareo rehetra mpivahinin'ny serasera sy namana miserasera nahatratra sy mankalaza izao noely izao.

Ho amintsika mandrakariva anie ny fahasoavan'ny Tompo.

Voninahitra ho an'Andriamanitra, ary fiadanana ho antsika olombelona.

 (tohiny)

"Indro ny Virjiny fa hitoe-jaza ka hiteraka zazalahy...." Dia ahoana tokoa ny virjiny hitoe-jaza izany? ady hevitra efa ho tapa-kandro taoa min'ny Radio tao izany androany  ka narahako ihany ziay azoko narahana mba hahenoana hevitra! Heveriko fa izay efa nolazain'i Md Amboazy 1600 taona lasa no mila dinihina : tsy dia ny olan'ny virjiny hiteraka no mipetraka fa ny amin'ny finoana an'Andriamanitra mahefa ny zavatra rehetra...

Fa ho fanomanana ny Noely ity manaraka (alahady IV Fihaviana)

 (tohiny)

Tsy mananihany aho fa ho an'ny katolika e! arahaba nahatratra ny taona!

Jereo eto ny Bonne année

 (tohiny)

Ity no lahatsoratra faha-100 araka ny fanisana omen'ny Compteur ao amin'ity Blaogiko ity.

nanomboka tamin'ny Paka 2006 no nanoratako teto, rehefa avy nandray anjara mavitrika tao amin'ny Namana serasera dia naleoko manoratra ny hevitro  manokana mikasika ireo adihevitra nivaivay tao. Tsikelikely dia lasa fizarana toriteny sy firariantsoa izy ity, noho ny antony koa moa hoe hitsinjovana ireo namana any madagasikara mipetraka amin'ny faritra mampanaintaina ny miandry mailaka hisokatra, ka noho izany dia manamaivana ny mail halefa koa.

Dia antenaiko fa zato fanombohana izao, fa na ny finaneraserana ihany aza moa dia zava-dehibe.

Hanamarihana izany fitohizana izany no ametrahako eto ity sarin'ny taona litorjika ao amin'ny Katolika ity, indrindra amin'izao fanombohan'ny taona Litorjika fandinihana momba ny batemy izao...

NB. Ny Paka no ivo, ary ny  alahadin'ny fihaviana no fanombohana...

Eo anatrehan'ny marary mafy, mijaly sy toa tsy hahitam-panafana intsony dia honena ny fo ka satry hilaza hoe : aleo maty toy izay mijaly toy izao. Dia maniry ny ho faty na sanatria iriana ho faty, na ampiana ho faty....

Ny Fiangonana Katolika anefa milaza fa tsy antsika ny aina, tsy azontsika atao mihambo ho tompon'ny aina ka hanao izay tiantsika atao. Ka tsy fikimpia-maso eo anatrehan'ny fijalian'ny olona ve izany? Na sanatria karazandrazana "Masochisme" ?

12 taona lasa izay no nanoratan'ny Mpanompon'Andriamanitra Joany Paoly II ny "Evanjelin'ny Aina" nilazany fa "Andriamanitra irery nomanapa-kevitra momba ny fahafatesana sy ny fiainana (Dt 32, 39)

Kanefa ve, azo hiadian-kevitra amin'ny olona tsy mino ny fiainana mandrakizay izany?

Raha mahaliana anao dia tohizo ny famakiana ity manaraka ity

 (tohiny)

Na tiantsika na tsy tiantsika, rehefa sendra ny mafy amin'ny fiainana dia mandini-tena ihany, ary raha misy azo hisafidianana dia milaza hoe : raha tsy adala aho ko! Aleoko manao izoa na manao izao. Tsy ny tranga mahazo ireo mamoifo ka namono tena no holazaintsika eto, fa ny tranga mazàna mahatonga ny olona mandao ny finoana : inona no handaniako andro any am-piangonana any? Izay maha-metimety ny fiainana no atao e.

mampametraka fanontaniana madrakriva ny momba ny fahafatesana, ny momba na'Andriamanitra... Azonao alalinina eto (GS 18-19ss)...

Dia ahoana tokoa moa? izay milaza fa mino an'Andriamanitra, terena aza tsy miditra am-piangonana!!! mba hisantatra sahady ny fiombonany ho an'Andriamanitra...

Ny nandao ny finoana kosa, toa mahomby amin'ny fiainana (Jereo sal 73) ka mahavelom-pialonana ny mba nikasa hanaraka ny rariny sy ny hitsiny...

tsy fanontaniana vao androany io, fa efa nolovantsika tamin'ny razam-ben'ny finoana

 (tohiny)

Hohenoim-bavaka ny manetry tena. Tsy laharam-pahamehana ho an'ny mpivavaka manko ny fifaninanana amin'ny hafa. Ny vavaka dia tsy fisehoana ho mahavita zavatra fa fisehoana amin'ny maha-izy azy ny tena eo anatrehan'Andriamanitra.

 (tohiny)

Ny vazaha moa dia miasa izao ny zoma ka dia ny fetin'ny olomasina rehetra no hananaraotana handehanana any am-pasana e. Fa mba misy dikany ve izany raha tsy misy finoana? Misy heviny ve ny faty raha tsy misy ny lanitra? Misy ve ny lanitra? (jereo eto)  ary nahoana no tsaroana ny maty? (Jereo eto)?

Betsaka indray ny hitonantonana adiny iray mialoha any am-piangonana sy any amin'ny toeran-kafa amin'ity alahady faran'ny oktobra ity.

ho ahy dia hasambarana fa mitombo adiny iray hatoriana

 Piazza Plebiscito jerena avy eny an-tendrombohitr'i San Martino

Tanàna malaza momba ny Cammora (Mafia any Sicile aty 'Ndragheta any Reggio Calabria) i Naples. Ireo moa dia Mpampiorohoro eo amin'ny fiaraha-monina amin'ny antsoina hoe "crimes oganisées". tsy famangiana fe famangiana ihany manko ny an'ny Papa fa koa famonjena ny fihaonana iraisam-pinoana ho an'ny Fiadanana. Tsy azo adinoina ny hafatry ny Filohan'ny Silamo mitambatra nanoratra ho an'ny Papa hoe : raha tsy ny Kristiana sy ny silamo no mihavana tsy hisy fandriam-pahalemana eto an-tany!

Hanova inona amin'ny rafitra efa mafy orina ny Famangian'ny Papa? Iza no hahavita hitaraina am-paharetana toy ilay Vehivavy mpitondratena lazain'ny Evanjely androany? (Jereo eto) Asa aloha fa izay anontaniana rehetra mino avokoa fa hisy fihovana! fa hiova ho tsaratsara kokoa sa ho ratsiratsy kokoa? Angamba ny tsara atao manontany ny tsirairay hoe : manova inona amin'ny fiainanao ny fandalovan'ny Papa fa tsy hoe Manova inona amin'ny Tanànan'i Naples ny  Fandalovan'ny Papa adiny valo?

Hilan-tanànan'i Naples tazana avy eny amin'ny Castel Sant'Elmo

 (tohiny)

“Rehefa tonga ny Zanak’olona, moa mba hahita finoana ety an-tany Izy?” Tsaroako ny tenin’i Jesoa tamin’ilay Boka samaritana sitrana tamin’ny heriny (Lk 17, 19) hoe “Ny Finoanao no nahavonjy anao”, ny finoana hahazoana famonjena, finoana izay azo lazaina fa ilay fahaizana mankasitraka amin’ny soa noraisina, fankasitrahana ilay loharanom-pamonjena. Na izany aza anefa, tsy tokony hihanona amin’ny mana milatsaka avy any an-danitra isika, mila mitalaho ihany koa, mila mivavaka lalandava sy am-paharetana (Evanjely).

Ilay mason’ny Mpanao salamo miandra any an-tendrombohitra miandry vonjy amin’ny Tompony, dia maso vonton’ny finoana sy ny fitokisana, eo ampamisavisana ny soa ataon’ny Tompo amin’ireo matoky azy : miambina lalandava amin’ny ratsy rehetra (Sal 120).

Izany fitokisana izany no ambaran’ny Boky Eksaody ihany koa (Vakiteny I) : ilay tanan’i Moizy misandratra, manome fandresena ho an’ny Israelita, ka tsy hitokisan’izy ireo amin’ny herin’ny sabatra an  amin’ny fahaiza-miady fa amin’ny fanampian’Andriamanitra asehony amin’ny alaln’ny Mpanompony.

Mino izany herin’ny Fivavahana izany ve isika? Anio rahateo[2] no ankalazana ny andron’ny fampielezam-pinoana, mampahatsiaro antsika ny hafatr’i Paoly amin’i Timote hoe : “Mitoria ny teny, ary mahareta amin’izany” (Vakiteny II). Adidintsika noho ny Batemy noraisintsika ny mitory ny tenin’Andriamanitra, tsy amin’ny vava loatra fa indrindra indrindra  amin’ny fijoroana ho vavolombelona. Ny teny manaitra manko fa ny atao no mahatarika! Tsy manafoana ny herin’ny Fivavahana ihany koa anefa izany : i Mb Terezin’i Jesoa Zazakely no mpiaro voalohany ny Misiona, masera tsy niala tao amin’ny monasterany, nanaiky ho “fitiavana” eo anivon’ny Fiangonana ka nanolotra ny fiainany manontolo ho vavaka, ho hery sy tohana an’ny mpitori-teny,.tahaka ilay tanan’i Moizy notohanan’i Aarona sy Hora[3].

Ho an’ny Mpitoriteny, hoy i Md Augustin, dia tokony hahay hiresaka amin’Andriamanitra, mialoha ny hiresaka momba an’Andriamanitra[4]. Samia ary mandinika ny fiainany, mandinika ny toerana omena an’Andriamanitra eo amin’ny fiainana, satria raha omentsika ny toerana voalohany Izy, dia hipololotra avy ao am-pontsika ny vavaka am-paharetana izay tsy maintsy ataontsika, araka ny nandidian’i Jesoa antsika (Lk 18, 1). Raha velomintsika sy kolokolointsika ao am-pontsika izany fitokisana ny herin'Andriamanitra izany dia ho zary Famonjena ho antsika ny fiavian'ny Zanak'olona, satria ny "Finoantsika no hamonjeny antsika".

[1] Mazàna manko, ataon’ny olona ho Fitaovana Andriamanitra (Bouche-trou) ka rehefa afa-nenina ny fahefan’olombelona (fahaizana, vola aman-karena…) vao mitodi-doha any amin’ilay Andriamanitra fihononana : tsy fitokiana izay fa fialana nenina!

[2] 21 oktobra 2007 : andro faha-81 ho an’ny misiona eran-tany :”Ny fiangonana manontolo ho an’izao tontolo izao” (jereo eto ny hafatry ny Papa)

[3] Raha jerena ara-bakiteny ny hoe Aarona sy Hora  dia midika “toerana ambony” sy “lavaka, zohy” dia mampahatsiaro ny tenin’ny Eveka iray, Tonino Bello hoe : “Ny fahafaham-po ho anay mpitoriteny dia ny fahatsapan’ny olona fa olombelona izahay” (L’elogio più bello che la gente può fare di noi è dire : è un prete umano”) : ny maha-olombelona (hery sy kilema // Aarona sy Hora) no nentin’i Moizy nivavaka, ary ny fahalemeny tsy nanafoana ny herin’ny fivavahany. Ilaina kosa anefa ny fanohanan’ny mpiara-monina mba haharetana amin’ny fivavahana.

Faniriana ao am-pon'ny olona rehetra ny ho velom-pinaritra, ho afaka amin'ny rofy, miezaka sy tsy mitsitsy vola aman-karena mba hahazo fahasalamana. Tsy zakantsika ny mahita ny havana sy ny olon-tiana mijaly sy alamaky ny aretina. Fa vao mainka mafy noho izany ny hamafin'ny habokana, izay sady itondrana fangirifiriana amin'ny vatana no itondrana fangirifiriana ao am-po noho ny fanilikilihan'ny fiaraha-monina : tsy hoe mitoka-monina sahala amin'ny boka, fa atoka-monina tahaka ny boka [1]. Anisan'ireny I Naamana ilay siriana (vakiteny I = II Mpanjaka 5)  sy ireo boka folo lahy lazain'ny Evanjely (Lk 17, 11-17) nitsena an'i Jesoa hiakatra ho any Jerosalema.

Ho azy ireo, araka izany dia mihoampampana ny hafalian'ny fahasitranana, satria sady fitsaharan'ny fijaliana no fiverenana indray eo anivon'ny fiaraha-monina, fahazoana indray ny zo izay efa nafoy satria nahilikiliky ny fiaraha-monina-

"Ndeha miseho amin'ny Mpisorona". Izay no fanafodin'ny habokana natoron'i Jesoa, ilay Mpampianatra. Midika zavatra maro izay fisehoana amin'ny mpisorona izay : fanarahana ny lalàna, fiakarana ho any Jerosalema, any amin'izay hiakaran'i Jesoa koa, araka ny henontsika tamin'ny fiandohan'ny Evanjely. Ny toeran'ny Mpisorona, tahaka ny toeran'ny Mpaminany (II Mpanjaka 5,14-17)) nanasitrana an'i Naamana, dia zava-dehibe mba hahazoana ny Fahasitranana. Tsy hianona amin'izay fahasitranana izay ihany anefa (satria mbola mety harary indray) no tena maha-kristianina, mila mizotra ho amin'ny lalam-pamonjena.

Raha manana finoana tahaka ny voatsinapy isika dia mahavita fahagagana (Lioka 17,1-10), hoy i Jesoa. Dia notohizany tamin'ilay samaritana hoe  : ny finoanao no nahavonjy anao. Inona izany Finoana izany? Inona no nampiavaka ilay samaritanina tamin'ireo sivy lahy hafa sitrana? Ny fahatsapana fa sitrana, ka nahatsiaro ny soa voaray, hany ka niverina hisaotra ilay loharanom-pahasitranana : ilay Jesoa avy any Nazarena.

Fahaizana misaotra sy mankasitraka ny Tompo izany no atao hoe : Finoana. I Naamana nahavita nitondra tany roa lasaka avy any Jodea mba hanompoana  sy hanolorana sorom-pisaorana amin'ilay Andriamanitr'Israely, satria lehibe loatra ho azy ny soa azony.

Isaky ny manolotra Eokaristia isika, dia manolotra sorom-pisaorana, mahatsiaro fa tiana, mahatsiaro fa niangaram-pitiavana, voavela heloka, sitran'ny habokan'ny fahotana rehefa avy niseho tamin'ny Mpisorona tamin'ny sakramentan'ny Fampihavanana. Izay fahatsiarovan-tena ho sitrana izay dia tokony tsy hanadinoana ny misaotra ilay loharanom-pahasoavana.

Izay no mahatonga ny Eokaristia sady "loharano no faratampon'ny famonjena" antsika, satria avy aminy no hahazoantsika ny hery hiovana sy haharetana amin'ny tsara, ary ao aminy no tokony hidododoantsika koa hisaotra, satria izay no famonjena ho antsika : "nahavita zava-dehibe tamiko ilay Mahefa : masina no anarany" hoy i Maria ao amin'ny tononkirany. Fanabeazana tsy zoviana antsika hatramin'ny fony kely moa ny hoe : Raha misy manome zavatsoa ho anao, kingà  miteny hoe . misaotra tompoko o!"

Tsy mampaninona izay fomba amam-pirazanana (na samaritana na Jody), ny maha-isika antsika no tokony hoentintsika hiderana an'Andriamanitra. Tsy ho sasatra ny hitanisa ny soa azontsika isika, hanolotra  sorom-pisaorana, hiantsa hira vao ho an'Andriamanitra satria mahagaga ny zava-bitany, fa ny tanany no namonjy, mba hahatsiarovantsika mandrakariva ny fitiavany tsy mivadika (Sal 97 setriny).

Izay fahatsapana ny soa noraisintsika izay manko, ny fahatsapana fa notiavin'Andriamanitra isika, isay no zary vimiaina manome hery antsika hiharitra ny fijaliana hatramin'ny fatorana aza, noho ny amin'i Kristy, (II Tim 2,8-13) tsy sanatria hankasitraka ny fijaliana fa kosa hampisy heviny ny fiainana ho zary famaliam-pitiavana, satria ny fiverenantsika hisaotra an'i Jesoa no loharanom-pamonjena ho antsika.

Ndeha ary hanokana fotoana hametsovetso ireo fahasoavana rehetra noraisintsika tamin'i Kristy mialoha ny hanolorantsika ny mofo sy ny Divay, vokatry ny hasasarantsika ka atolotra ho tonga mofo sy fisotro ho antoky ny fiainana satria sorom-pisaorana. 
 

"Ho Voninahitry ny Trinite Masina

Ataotaony fotsiny ve ny voadin-drelijiozy sa mba hiainany araka ny tena izy? Misy mahavita ny tsy hanambady izany ve ka hijanona hadio? Misy hahafoy ny hananany izany ve mba homena ny tsy taova tsy volovolo? Azo lazaina ho afaka ve ny olona manaiky hanao ny tsy sitrapony?

Ny 8 oktobra no fanaovan'ny Rahalahy Trinitera voady, araka ny mahazatra. Dia mba nandinika kely momba izany voadin-drelijiozy izany aho, hozaraiko aminao eto izao.

 (tohiny)

Fa ny olomasina ve mba nijaly toa antsika amin'ny fiadivana  amin'ny halemena sy ny fahazaran-dratsy? Malaza ny fifankatiavana nifamatoran'i Fransoa Dasiza sy Claire, Fifankatiavana nampamokatra ny Fitoriana ny Evanjely noho ny asan'ireo Fransiskana tohanan'ny Klarisy vavaka avy ao amin'ny klaozora! Fetin'i Fransoa Dasiza androany dia mba zaraiko aminareo eto ity Tantara nataon'i Antonio Pagano momba azy ity :  

Piangendo Francesco disse un giorno a Gesù:

O Francesco, non devi piangere più, perchè io amo ciò che ami tu.

 (tohiny)

Tsy mora ny manova ny fomba fiaina, tsy mora ny mahafoy ny tombontsoa mba hihainana ny maha-kristianina. Tsy mora nefa tsy hoe tsy azo atao!

 “Tsy mahay manompo an’Andriamanitra sy ny harena ianareo” Raha nandray ny fampianaran’i Jesoa tamin’ny alahady heriny isika dia ho nandini-tena tokoa hoe : hatraiza no hiraiketan’ny olona amin’ny haren’ny tany! Firifiry ny ady sy fifanolanana ateraky ny harena mandalo! Dia hoy i Md Paoly manoratra ho an’i Timote : “Izay te hanan-karena dia tafalatsaka amin’ny fakam-panahy,[…] satria ny fitiavam-bola no fototry ny ratsy rehetra” (I Tim 6, 9-10).[1]

Tsy midika anefa izany fa atao tsinontsinona ny fivoaran’ny maha-olona[2] izay tsy afaka ny tsy hampiasa ny vola aman-karena. Ny tian’i Jesoa hasiana tsindrim-peo dia ny hizorantsika araka ny fahamarinana[3]. Tsy zavatra mandeha ho azy anefa izany. Ny fananarana ataon’i Amosy mpaminany (Vak.I), momba ny tsy fahamarinana misy eo amin’ny fiaraha-monina dia mbola misy eo amin’ny fiaraha-monina misy antsika : ny omby mahia tsy lelafin’ny namany! Eny fa na dia Andriamanitra mitandro ny rariny, manome rariny ny ampahoriana, manome sakafo ny noana sy mamaha ny mpifatotra aza ny Andriamanitsika! (Salamo 145 setriny)

Mbola misy mpanakarena sy Lazara (Evanjely) eo amin’ny fiaraha-monina misy antsika. Fa nahoana moa no io fanoharana io no nofidian’i Jesoa hilazany ny fomba hihainan’ny Farisiana fatra-pitia vola  ny Lalàna (and. 14)? Satria nambarany mazava fa ny Didim-pitiavana no mamintina ny Lalàna sy ny Mpaminay (Lk, 10, 25-28). Ny fahasahiranana mety hateraky ny asa aman’andraikitra tsy hahasakana ny asa fanasoavana[4]. Mahatsapa ny fahasarotan’ny fibebahana avokoa isika, samy te hanapa-kevitra nefa mahatsiaro tena fa voafatotra, tsy afa-manoatra, ka miandrandra fahagagana mba hiovana. Dia mova tsy ilay lazain’i Jesoa momba ilay Mpanankarena niangavy mba hisehoan’i Lazara amin’ny rahalahiny! “Raha tsy mino an’i Moizy sy ny Mpaminany izy ireo, tsy hino na dia misy mitsangana avy amin’ny maty aza”. Dia hiandry inona isika vao hibebaka?

Izay no antony nanafaran’i Paoly antsika ny zavatra tokony hotandremana : “hikatsaka fahamarinana, fahazotoa-mivavaka, finoana, fitiavana, faharetana, fahalemem-panahy” (Vak. II). Izany no ady tsaran’ny Finoana. Ady satria misy tolona tsy maintsy ataontsika, misy anjara miandry antsika : ny fandinihina ny ohatra navelan’i Kristy, mba hanahafantsika Azy, araka ny fahamarinany. Izay no maha-Kristianina antsika, ary manampy antsika hamolavola ny fo amam-panahy hifanaraka amin’ny sitrapon’Andriamanitra, ilay Andriamanitra tsy sasatra ny manao soa (Salamo 146), maneho ny heriny amin’ny famelan-keloka sy ny famindram-po (Vavaka fangatahana), ka miantso antsika hanao toy ny ataony. Tsarovy mandrakariva fa “ny fitiavana no hitsarana antsika” (Mt, 25, 31-46).

Ezaka isan’andro ny hahita ny endrik’i Kristy ao amin’ny mahantra sy ny fadiranovana, ao amin’ny marary sy ny voafonja. Aza mangatak’andro ary dieny mbola manana fotoana hihainoana an’i Moizy sy ny mpaminany.

Iza no tsy te-hanan-karena? Iza no tsy te-hampitombo ny harena efa azony? Asa mety hitady fomba mampanan-karena haingana ianao, na dia handehanana any amin'ny Mpimasy aza. Raha manam-potoana ianao dia vakio ity manaraka ity, somary lavalava ihany, fantatro izany, saingy hanampy anao hahita ny tena harena tokony hotadiavina : ny fivoaran'ny maha-olona : ny olona manontolo (vatana/fo/fanahy) sy ny olona rehetra.

Tandremo anefa fa Andriamanitra mihaino ny tarainan'ny mahantra, kanefa tsy midika izany fa ny an'ny mpanan-karena tsy mba henoiny ny vavaka ataon'izy ireo.

Dia mahazotoa mamaky e

Aleo very tsikalakalam-bola toy izay very tsikalakalam-pihavanana.

Derao ny Tompo, ilay manandratra ny Mahantra avy ao an-jezika! Izany no Fiverenan’ny Salamo 112 setrin’ny Vakiteny, manambara indrindra ny fitiavana mameno ny fon’ilay Andriamanitra, maniry ny hiadanan’ny olombelona rehetra.

Mihaino ny mahantra Andriamanitra ary tsy manadino ny tarainany  (Vakiteny I) … kanefa mandrapahoviana no hijanonan’izy ireo ho voahosihosy amin’ny zo aman-kasiny? Ambaran’i Jesoa amintsika androany (vakio ny Lioka 16, 1-13) ny tokony hampiasantsika ny harena tsy marina hitadiavana harena maharitra.

Tsy azo odian-tsy hita anefa ny olana sedraina mba hahitana mazava ny tena sitra-pon’Andriamanitra amin’ny fitantanana ny harena eto an-tany. 42 taona lasa izay,[1] ny Fiangonana dia nahatsinjo hatrany ny fitomboan’ny olana sedrain’ny fiaraha-monina manoloana ny fihazakazaky ny fandrosoan’ny teknolojia sy ny siansa, izay mampitombo ny elanelana misy eo amin’ny mahantra sy ny Mpanankarena, kanefa kosa manamafy fa natao ho an’ny olombelona rehetra haren’ny tany (GS 69). Lazainy fa harena tsy marina [2] (sandoka) ny haren’ny tany, ary ambarany fa tsy antsika akory aza.

Raha tsy mahatoky amin’izay tsy anareo ianareo, iza no hanome  anareo izay tsy anareo? (and.12) Mazava fa tsy antsika ny harena, tsy tompony isika fa mpamerin-doha. Tsy midika anefa izany fa mifanohitra amin’ny maha-kristianina ny tombam-panana faritan’ny lalàna[3]. Ho an’izay mandàla ny maha-kristianina azy dia ezaka atao mandrakariva ny tsy hampiraikitra ny fo amin’ny haren’ny tany. Tsy azo adinoina ny tenin’i Tacite (55-120?) hoe : “Matoa mitombo ny lalàna, midika izany fa be ny zavatra tsy mandeha”, ary nambaran’i Md Paoly fa tsy ny fanarahan-dalàna no hanamarinana antsika fa ny Finoana izay ambony noho ny lalàna : “hanaraka ny lalàna am-pitiavana mba hahatonga ny fitiavana ho lalàna”.

Raha tsy antsika io harena io, na dia misoratra amintsika aza, inona àry no antsika? Ny maha-isika antsika : olombelona nohariana mitovy endrika amin’Andriamanitra, kanefa tsy ho feno fatra izany, hoy i Md Joany (1Jn 3, 2) – na azo jerena koa ny 1Kor 13, 12 – raha tsy any amin’ilay mifanatri-tava amin’Andriamanitra. Ny fahamalinana amin’ny fampiasana ny harena araka izany dia manampy antsika hahatsiaro mandrakariva ny tenin’i Jesoa hoe : Sarotra ho an’ny Mpanan-karena ny miditra amin’ny fanjakan’Andriamanitra (Lk 18, 24-27).

Noho izany dia tokony hotantanana am-pahamalinana, ary hararaotina mba hahazoana sakaiza, rehefa ho avy ny andro izay haharerahana, [4]  ka tsy hahafahana mampiasa ireo harena ireo intsony, satria ny ain’ny olona tsy miankina main’ny haben’izay ananay (Lk 12, 15).

Inona tokoa moa ny soa ho azon’ny olona raha manana izao harena rehetra izao izy mba holovain’ny hafa rehefa miala ety? Mampandinika ahy ny tenin’i Teresa de Calcutta olontsambatra hoe : “Izay tsy ilaiko dia mavesatra amiko, ka omeko ny mahantra”… Firy amintsika no mahafoy izay tsy ilainy mba hanasoavana ny hafa? Angamba mety hanamarin-tena hoe mba hitsinjovana ny vodiandro ho merika!

Ao amin’ny fampianarany (GS 69) dia milaza ny Fiangonana hoe : aoka tsy amin’ny ambim-bava fotsiny no hanampiana ny mahantra. Mitaky fahafoizana araka izany ny asa fanasoavana. Tamin’ny alahady heriny isika nandinika ilay zaza nandany ny haren-dRainy tamin’ny vehivavy janga sy ny filibàna… fa nahatsiaro ilay fitiavana nasehon-drainy ho an’ny mpiasa ao an-trano ka niverin-dalana. Dia aoka hotohizana ny fandinihan-tena : Mba manakory tokoa moa ny fampiasantsika ny harena nomena hotantanantsika? Hanasoavana ny hafa ve sa entina hisehosehoana sy hanjakazakana ihany, na sanatria entina hanafenana ny kileman’ny tena na ny maha-izy azy ny tena? (jereo eto).

Mila mandini-tena mandrakariva isika sao miala tsiny tsy manana raha ny amin’ny asa hanasoavana nefa miliba sy mirobaroba rehefa hiala voly sy hikoràna.

Ny tenany no natolotr’i Kristy hanavotana antsika hoy i Paoly (Vak.II) fa tsy ny vola aman-karena. Dia ho sahintsika ve ny hilaza fa hafohintsika ho Azy manontolo ny tenantsika raha toa ka ny fananana izay tsy ho entintsika hanaraka antsika rehefa hiala amin’ity fiainana ity aza tsy fointsika hanompoana azy amin’ny fanampiana ny mahantra?

Miezaha ary hamongotra ny fanosihosena ny zo maha-olona tanisain’i Amosy Mpaminany, hivavaka ho an’ny Mpitondra fanjakana, indrindra amin’izao ankatroky ny fifidianana izao, mba mba hiainantsika amim-piadanana sy fandriam-pahalemana, amim-panajana an'Andriamanitra sy fahamaotonana tanteraka.

Ireo ny tanjona efatra tokony ho kendren’ny fitondram-panjakana (Jereo GS 73) : Fiadanana azo avy amin’ny fampivoarana ny maha-izy azy ny tsirairay, Fandriam-pahalemana amin’ny fanamafisana ny rafitra hiarovana ny aina sy ny fananany; Fanajana an’Andriamanitra (eusebia) manambara ny fahafahana (liberté religieuse = faratampon’ny liberté d’opinion) hahafahan’ny olona maneho ny tena maha-izy azy sy ny heviny; fahamaotonana (semnotes) : ny fivoaran’ny olona amin’ny maha-olona azy ka mahatonga azy ho mendi-kaja. Ny roa voalohany maneho ny fivoaran’ny olombelona rehetra (tout homme = soa iombonana), ny roa faharoa kosa fivoaran’ny olona manontolo (tout l’homme = zo maha-olona).

Manana adidy handray anjara amin’ny fampivoarana ny fiaraha-monina isika, na amin’izay vavaka izay na amin’ny fanatanterahana ny asa tandrify antsika araka ny Evanjely [5] sy araka ny seha-piainana misy antsika avy.

Dia miala tsiny nandiso fanantenana e, toy ny propagande ihany io.Satria raha mahatanteraka ny adidiny roa ireo ny olona fidianao androany, na tohananaon hofidiana (1/ Soa iombonana; 2/ zo maha-olona) dia hanan-karena tokoa ianao.

 Dia vaka ny saiko mandinika ny fandikan-teny nataon’ny Mpandrindra ny Boky Fivavahana.

Dia jereo amin’izany : ilay ac (na atque) manko, amin’ny teny latinina dia afaka adika hoe : ary tsy izany ihany, na hoe fa indrindra indrindra... Raha adika amin’ny diikan-teny malalaka izany ilay vavaka latinina dia mety ho tahaka izao : Ho hitanay (dinihinay) mandrakariva anie ry Tompo ny Famindramponao ka hataonay ambonin’ny zavatra rehetra sy harahinay, ary (tsy izany ihany) fa hanosika anay hanao asa soa (tsaratsara kokoa)...

Izany hoe tsy misaraka ny fahatsapana ny Famindram-po sy ny Fihatsaran’ny Fitondran-tena. Hany ka raha olona nanisy tsindrim-peo amin’ny ezaka andrasana amin’ny olona, dia milaza fa “miezaha dia hanampy anao ny lanitra”. Raha toa kosa olona efa trotraky ny ezaka tsy namokatra loatra dia hihaiky fa “nahazo fahasoavana, ka tsy hipetrapetra-potsiny”...

Dia ny aza sendra dikan-teny tahaka izany ihany e

[1] Ara-bakiteny : “Aoka ho tsapanay ny herin’ny famindra-ponao, mba hanokananay tena hanompo anao amin’ny herinay manontolo”

Anisan'ny mampijaly amin'ny fiaraha-miaina ny tsy fitoviana ara-kolotsaina, indrindra moa fa rehefa tsy afaka ny hifanakalo hevitra intsony. Zavatra tsy dia misy dikany loatra tahaka ny ho lazaiko anareo eto dia mety hanimba ny fiaraha-miaina amin'ny tsy mitovy fomba fisainana amin'ny tena.

Efa natsidiko teto ihany izy ity, jereo ireto. Ho an'ny tatsinanana dia mianavaratra an miankandrefana no ampiasaina hanondroana ny lalana. Ny Zavatra (objectif) no atao ivo. Ho an'ny tandrefana dia any an-kavanana na ny any ankavia no aleha... Tsarovy anefa fa mifono kolontsaia lalina izany, na maro amintsika no tsy mihevitra izany akory. Raha miankavanana ianao na miankavia, ny andrefana andrefana ihany... fa raha miantsinanana ianao no miankandrefana, ny ankavanana lasa ankavia.

Somary manao kilalaon-teny moa aho fa ny tiako hatongavana dia izao : rehefa ny olona no atao ivon'ny zava-drehetra dia manova zavatra betsaka izany. Tsy milaza ny maha-ratsy na maha--tsara ny kolontsiana iznay, fa milaza ny lafiny maha-izy azy ny kolontsaina ka tsy tokony hadino rehefa mifandray amin'ny hafa.

Ho an'ny vazaha ohatra, ankoatra ny toe-tsaina lazaina fa tsy misy fa tsapan'izay miara-miaina aminy isan'andro (Fiheverana ny fotsy ho ambony noho ny mainty) dia tsy tantiny ny miresaka aminao ka tsy jerenao izy (ilay olona miteny no omena lanja fa tsy ampy ny maheno sy mahazo ny zavatra lazainy)... eny fa na  dia manao zavatra aza ianao fa izy no tamy mampiresaka...

Ekena fa fanajana ny olona miteny ny fijerena azy, nefa aza adinoina fa ho an'ny tatsinanana dia tsy ho voatery ho izany, ny olona sosotra no mifampivandravandra, fa miresaka manary dia ny maso no mahazatra....

Ny namaliako ny vazah moa dia hoy aho hoe, rehefa mivavaka ianareo, rehefa miresaka amin'Andriamanitra, Izy mahita anareo, fa mba efa nisy taminareo ve ny nijery azy mba hanajana azy sa sanatria sarivongana no jerena dia Andriamanitra no hiresahana????

Fombafomba mety hampifandìtra ireny saingy kosa mampandinika antsika ihany mba tsy hisy fifanoherana amin'ny fiainana....

Ankehitriny moa tsy lazaina intsony ny hoe nahoana no afaka miresaka tsara an-telefoninna tsy mifampijery sa noho nya ntony ara-kolotsaina ihany no mahatonga ny vazah, (fa na ny gasy koa aza) mampiasa hatramin'ny tanana rehefa miresaka amin'ny olona an-telefonina?

Mba diniho ihany.

Rehefa manao lisitry ny fanasana ny kristianina dia tsy mba manaraka ny protocole voalazan'ny Evanjely mihitsy. Mandinika ity (jereo eto) eto aho no lasa ny saiko : Fa taiza no mbola misy fanamasinana pretra na fanokanana mpiandry na pasitera na amin'ny fitsofandrano fanambadiana kristianina ka ny mahantra no asaina??? Taiza no nisy voadin-drelijiozy ka nanasa an'i Manankavaly? Mazava anefa ny tenin'i Jesoa : ny Mahantra no hasao (jereo eto). (Mety misy aloha fa tsy mbola henoko)

Dia misy sahy milaza ve fa karazana fanasana hafa noho ireny no hanasana ny mahantra? Fanasana ho azy ireo manokana amin'ny Paka sy ny Krismasy??? Fa ny fanasana mahakasika ny fiainan'ny Mpanasa aleo hanasana ny manampahefana sy ny olo-manan-kaja ihany!!! Raha tsy hoe nisy fahavoazana angaha ilay nanasa. Raha tsy izany dia fanasan'adala...

Ara-bakiteny loatra angamba no nahazoako ny Evanjely fa raha misy afaka manazava hoe fanasana karazany inona no hanasan'ny Kristianina ny mahantra tsy mana-kavaly dia irariana...

Raha tsy izany manko dia lazaina tsotra izao hoe dèmodé ny Filazan-tsara... Tsy maharaka toetr'andro...

Angamba tsy izay fa ny toetr'andro no tsy naharaka... te ho katolika de lasa katolikALIKA... te ho protestanta dia lasa protes-TANTATA manmpidera akanjo vao fotsiny...

asa aloha

Malaza aty an-dafy aty hoe mora maniry  faka ny afrikana raha vao tonga aty. Dia hoy aho hoe sao mba tsy marina izany? Angamba miankina main'ny tombontsoa sy ny sehatra iainana. Dia ho sanatria ve hoy aho mangidy ovy any an-tanàna no dia aty an-dafy no hikarama varimasaka?

Tsy azo lavina aloha fa ho an'izay mahita asa ivelomana aty an-dafy ka mahay miafy dia afaka mihary harena tsara lavitra no ny any an-tanàna. Aty Italia ohatra ny karama farany ambany (SMIG) dia mahazo lasantsy 390 litatra raha sara raha mahazo 25 litatra any Madagasikara! Tsy asiana resa-be moa ny amin'izany satria mahamenatra sady mahavaky fo!

Asa aloha ny hevitrareo aty an-dafy raha marina hoe mamboly koko koa isika sa mihary fotsiny hamelomana ny tanindrazana???

"Les hommes couchent, les femmes font l'amour"...

nahatonga saina ahy io filazan'ny mpanoratra frantsay iray io, nandritra ny latabatra boribory nifanaovan'ny mpanoratra mikasika ny Vie Privée. Ny sasany manko manohana ny hoe : "tsy azo ary tsy ilaiina ampahafantarina ny olon-tianao ny zavatra ataonao na ny infidélité mety hisy". Ny sasany kosa milaza fa tsy  manova inona amin'ny tena fitiavana izany, ary efa nanoratra sy namoaka boky mikasika ny fiainany manoana mihitsy izy ireo.

Ny niafarany dia hoe : raha tian'ny vehivavy ny hiharo ny tokantranony dia sady tsy hitantara amin'ny lehilahy ny momba azy izy ary koa miezaka tsy manisy sira izay mety ho henony na mety ho fantany aza hoe kileman'ny vadiny...

Dia nofintinin'ny Baronne iray hoe : Aza adino fa ny lehilahy "couche" fa ny vehivavy "fait l'amour". Asa fa mahalasa saina izany... ny mpanoratra iray (champion de Rugby) moa milaza hoe : ka ny ahy mitovy ny filalaovako rubby sy ny fanaovako firaisana amin'ny vadiko. Ny mahasamihafa azy fotsiny dia ny iray misy 80.000 mpijery....

¹⁰ "Dia niely eran'ny arabe ny ankiziny, nanangona izay rehetra hitany na tsara na ratsy, ka hipoka ny mpihinana ny trano fampakarana". Dia hoy aho hoe  ka inona intsony no hiezahana fa na  ny tsara na ny ratsy samy ho tonga any amin'ny fanasana avokoa?

Rehefa namaky ny vakiteny androany ao amin'ny katolika.org aho dia lasa ny saiko hoe : ahoana tokoa moa ity famonjena ity? iza no ho voavonjy? Iza no handray anjara amin'y Fanasana? Ny heverina ho mendrika miavon-tsy feno tsy nety ho any... dia ny teny amin'ny arabe sy ny kion-dalana no tonga nameno trano.

Ny zavatra tiako ampitaina aminao fotsiny dia ny fomba fampitan'i Jesoa ny fampianarany : tsy miankina amin'ny fahamendrehanao tsy akory ny fiantsoana anao. Rehefa miantso Andriamanitra dia tsy mizaha tavan'olona na ny tsara na ny ratsy...

Tsy maintsy tsaroana mandrakariva anefa fa izay voaantso dia tsy maintsy miezaka mitondra ny akanjo ho amin'ny fampakarana...

dia io no mampatahotra ahy satria toa manararaotra be loatra ny fitiavan'Andriamanitra aho... ka manao izay tiako atao.

Raha mamaky eto ianao dia mahita ao fa tonga hitondra korontana ao anatin'ny fianakaviana mihitsy aza i Jesoa...

Nihezaka ny hahazo izany aho ka izao zaraiko aminao izao :

“Tonga hanipy afo ety an-tany aho, ka akory ny faniriako mba hirehetan’izany sahady!” Izay no anombohan’i Jesoa hilazana amintsika ny iraka nahatongavany (Lioka 12,  49-57) : ny mission amin’ny maha-Kristy (voahosotra) azy : hanipy afo… Tsaroako koa ny fiantsoana an’i Mose izany afo mirehitra izany : afo mirehitra fa tsy mahalevona ny kirihitra (Eks 3, 3). Afo manambara ny Fisian’Andriamanitra eo anivontsika, fisiana izay tsy mahafoana ny maha-antsika antsika (hevitry ny kirihitr’ala tsy may) fa kosa mampiseho amin’izay maha-antsika antsika izay ny fahalehibeazan’Andriamanitra. I Mose manala ny Kapany, satria “mandia tany masina” dia milaza ny fahatsiarovan-tenany ho malemy , araka ny fitenin-drazantsika hoe : manndiha tany ka mety ho solafaka…

Afo mirehitra, afo manambara ny fitiavana izany. Dia efa mahazatra ny mahita ny sarin’ny Fo masin’i Jesoa mirehitr’afo : mirehitra fitiavana.  Ny mahalasa ny saina anefa dia ny nanohizan’i Jesoa ny filazana ny mission nanirahana azy : “tsy tonga hitondra fiadanana aho, fa fisarahana aza (and. 51)…”

Dia ahoana no hilazan'ny katolika isaky ny lamesa hoe : “Ry Jesoa Kristy Tompo, Ianao nilaza tamin'ny Apôstôlinao hoe: Fiadanana no avelako ho anareo, ny fiadanako no omeko anareo: aza ny fahotanay no jerena fa ny finoan'ny Eglizinao; ka ho sitrakao anie ny hampiadana azy sy hampiray azy araka ny sitraponao.” (jereo eto ny vavaka mialoha ny komonio) raha toa ka hitondra fisarahana i Jesoa?

Manampy antsika hahazo izany ny nolazain’ny Olon'Andriamanitra iray hoe : “Manome antsika ny fiadanana Andriamanitra fa tsy mamela antsika hidonanam-poana”.[1]  Ny Fiadanana izay andikana ny hoe Paix amin’ny tenintsika eo amin’ny sehatry ny finoana na dia mahadika azy bebe kokoa aza ny hoe fandriam-pahalemana, dia ny fahafahantsika miaina ny maha-antsika antsika, araka ny nolazaiko tetsy ambony. Inona ny maha-antsika antsika? Ahoana no hihainantsika ny maha-kristianina  antsika?

Mampandinika ahy ny nolazain’ity mpanoratra iray ity momba ny Fivavahana nampianarin'i Jesoa hoe :

“aza milaza hoe Ray raha tsy miaina ny maha-zanak’Andriamanitra isan’andro… aza lazaina fa hoe Rainay raha toa ka mahafinariitra ano ny mikombona ao amin’ny fitiavantenanao… aza milaza hoe any an-danitra raha tsy misaina afa-tsy ny ety an-tany… aza milaza hoe hohamasinina anie ny anaranao raha tsy hajainao akory izany… aza milaza hoe ho tonga anie ny fanjakanao raha toa ka ny afangaronao amin’ny fanjakazakana ara-nofo ihany izany… aza milaza hoe ho tanteraka anie ny sitraponao raha toa ka tsy hohekenao ny sitrapony rehefa tojo ny sarotra ianao…

Aza milaza hoe omeo anay ny hahinay isan’andro raha toa ka tsy raharahanao akory ireo tsy manan-ko hanina sy tsy ampy fivelomana… aza milaza hoe avelao ny fahotanay raha tsy vonona akory ny hamela ny heloky ny hafa ianao… aza milaza hoe aza avelanao ho azon’ny fitaoman-dratsy izahay raha mahafaly anao ny mikiribiby ao anatin’ny toe-pahotana… aza milaza hoe : manafaha any amin’ny ratsy raha tsy vonona akory hitolona handresy ny ratsy ianao. Ary milaza hoe AMEN raha tsy hinoanao akory izay vavaka ataonao.

Dia izay no hahazoantsika mahazo ny fifanoherana mety hisy eo amin’ny zanaka sy ny ray aman-dreny satria izay tsy momba an’i Jesoa dia manohitra azy… Voaantso ho vavolombelon’ny fitiavana ny kristianina, voaantso haneho amin’ny fiainany fa Andriamanitra no ambonin’ny zavatra rehetra (vavaka fanombohana) eny fa na dia nety hanpifanohitra amin’ny havana aman-tsakaiza aza izany.

Raha babon'ny fitiavan'Andriamanitra ianao dia mba ampahafantaro ny olon-tianao koa izany fitiavan'Andriamanitra izany.

Inona no zava-dehibe amin’ny fiainana? Ny maha-izy azy ny tena sa izay atao? Na ny marimarina kokoa : miankina amin’izay ataony ve ny “maha-lehibe” na maha-“ambony” ny olona iray, sa ny maha-ambony azy, ny maha-izy azy no maha-lehibe sy mampanan-danja ny ataony?

Efa niezaka namaly io fanontaniana io aho, raha vao nanomboka nanoratra blaogy teto, herintaona lasa izay. Azonao jerena eto. Mba jereo ange, manoloana ny fanambarana ataon’ny olona iray, na ataon’ny haino aman-jery, na voasoratra anaty boky, eny fa na dia ny hita ao amin’ny internet aza, dia mankatò avy hatrany ny ankamaroan’ny olona, tsy hoe noho ny fahamarinan’ilay voalaza, fa mazàna, noho ny toerana omena ilay nilaza na nanoratra azy.

Misy lafitsarany izay, fa mety hitarika amin’ny lazaina hoe “fanatisme” na hoe “fondamentalisme” na “integralisme” tsotra izao. Raha tsorina dia hoe : tsy voatsikeran’ny “vérité objective” intsony ny “vérité subjective”[1].

Nanomboka namaky ilay Boky nosoratan’i Benoit 16 aho, ilay Jesus von Nazareth,[2] dia nifanehatra indray amin’ity trangan-javatra ity. Rehefa manazava ilay tenin’ny Ray amin’i Jeso avy natao batemy manko izy[3], dia milaza mazava, ary marina ny filazany, fa tsy milaza ny zavatra hataon’i Jesoa velively ny Ray (mission…) fa milaza ny « maha-izy azy » an’i Jesoa (l’être) : Zanaka malalan’ny Ray. Mazava loatra araka izany, fa tsy ny ataon’i Jesoa no iezahana hahafantarana ny maha-izy Azy, fa kosa ny maha-izy azy no hahafahana mahazo izay nataony. Azo raisina ohatra ny antony nanekeny hataon’i Joany Batemy. Raha batemin-pibebahana ny an’i Joany, atao akory no hihevitra fa nanatona hatao batemy i Jesoa satria nahatsiaro tena ho nanana fahotana hangatahana famelana? Araka izany tsy ny fanantonany hatao batemy no zava-dehibe fa ilay fahatsapany tena amin’ny iraka miandry azy (mission), dia ny fitondrany sahady eo an-tsorony ny fahotantsika olombelona rehetra, izay nonerany tamin’ny fahafatesany sy ny fitsanganany ho velona.

Dia apetrako ny fanontaniana hoe : manao ahoana tokoa moa no fandanjalanjan’ny olona ny  hoe : “l’être avant l’avoir”, ny maha-izy azy ny olona dia tsy ho voavidim-bola na oviana na oviana… ny maha-izy azy ny olona dia miha-matotra mandrakariva amin'ny traik'efa ananany, tsy lavina izany, satria tsy afaka ny hanoha-tena amin'i Jesoa isika, Izy ilay zanak'Andriamanitra. 

Ny fiezahana hanatsara ny kalitao (asa vita) dia manova ny mason'ny hafa momba ny tena sy mahamatotra kokoa ny maha-izy azy ny tena... Izany fanatsarana ny fahaiza-manao izany anefa dia minakina be dia be amin'ny fiofanana sy ny fikolokoloana ny maha-izy azy ny tena. Ny olana izany dia tsy amin'ny fifandraisan'ny maha-izy azy ny tena sy ny asa vita loatra, na dia efa nolazaiko aza fa mahatonga ny sasany "hihinana amam-bolony" ny hevitry ny matanjaka sy ny "nahita fianarana" izany indraindray....

Ny olana dia mazàna vokatry ny tsy fanatsarana ny maha-izy azy ny tena : azo jerena ohatra fa  vitsy ny mpianatra na mpiofana arak'asa no miezaka hanana fahaiza-manao, mahamay azy voalohany izay mety hahitana asa fotsiny ihany satria "ny Vola no maha-rangahy"... kanefa anie mazàna, ny "fananana" zary fanakonana ny maha-izy azy ny tena ihany, ka mahatonga fanjakazakana sy filazana fa mahavita azy! Iza no mahavita azy : ilay olona sa ny vola??? Aza adino ny hafatry ny Filozofantsika malaza, E.D. Andriamalala, izay nitondra avo ny literatiorantsika : "raha hadihadiana ny loharano ipoiran'ny harem-be rehetra, dia loto sy fotaka avokoa no mivoaka avy ao"....(Ilay vohitry ny nofy… )

Raha manahirana loatra ny mandanjalanja izany, aleo tsotsorina amin’ny mitovy fanònona hoe : andefaso taratasy alohan’ny hihaonana e (lettre [l’être] avant la voir [l’avoir]… dia vita ny "formation professionelle"... satria feno ny "lavoir"....

[1] Miala tsiny fa na dia nohezahako aza hatramin’izay ny handika araka izay azo atao ny teny rehetra, indraindray tsy azo tsara raha adika… Ny hevitra rehetra voalaza dia misy ampahany hamarinin'ny zava-misy marina ary misy ampahany miankina amin'ny mpilaza sy ny mpandray azy...

[2] momba an’i Jesoa ilay avy any Nazareta, boky lehibebe ihany satria lazainy fa ny fizarana voalohany, misy toko 10 dia 447 monja (version italiana).

[3] Mt 3, 18 : “Io no zanako nofidiako manokana, ankasitrahako indrindra”

Inona no mila asiana tsindri-peo? ny mivavaka sa ny milofo amin'ny asa? mety hanampy anao amin'izany ity fifampizarana ity.

Araka ny Vaovao mahafaly ao amin'i Lioka 10, 38-42 dia mitantara ny resaka Maria sy Marta ny Evanjelista, ka tonga ao an-tsaina ny mety ho fampitahana na ny fisafidianana ny asa amin'ny vavaka : ny fahambonian'ny Fihainoana ny Tenin'i Jesoa, tahaka an'i Maria, ilay nifidy ny tsara indrindra.

Tsy azo adinoina anefa ny lanjan'ìty evanjely ity satria toa tetezana mampitohy ny asa fitiava-namana amin'ny tena vavaka sitrak'Andriamanitra. Mialoha io manko (Lioka 10, 25-35) ny tantaran'ilay Samaritana (ara-bakiteny = Mpitily, Mpitsirika izay  ny zava-mitranga) izay nahatsikaritra ka namonjy ny fahorian'ilay navelan'ny Jiolahy. Amin'ny  manaraka azy kosa (Lioka 11, 1 ss), mitantara ilay  Vavaka nampianarin'i Jesoa : ampianaro mivavaka izahay.

Dia eo no hahatsapantsika fa tsy dia resaka fampitahana loatra ny vavaka sy ny asa no tian'i Jesoa ambara, raha araka ny fahazako azy, fa kosa, te hametra-panontaniana momba ny antony hanaovantsika ny asa izy : nifidy ny tsara indrindra i Maria (ara-bakiteny, ny maria avy amin'ny matoanteny hoe Marah = mpikomy, mpanohitra, fa tsy ilay myriam, heverina ho avy amin'ny ejipsiana midika ho malala na lalaina tsy akory) satria tsy izay mahafinaritra azy no nataony, fa ny tian'ilay "notiaviny"... Aoka tsy ho be herehana toa an'i Marta isika (Marta ara-bakiteny midika hoe : tompontrano), tsy hanao ny asa fitiava-namana na ny asa fanompoana (diakonia) mba ho hitan'i Jesoa, ka hangata-maso hanao hoe : "tsy mampaninona anao ve... tsy hitanao ve izaho miasa io???", saingy amboamboarina ny fomba filaza azy. Ny fanomezan-tsiny an'i Maria manko midika fanamarinan-tena ihany....

Mpirahavavy iray tam-po i Maria sy Marta, ny Tompontrano sy ny Mpikomy, kanefa samy niisafidy ny anjarany, azon'i Maria ny tsara, dia hihalona izany ve i Marta? Sanatria ve fanalan-tsiny ny hakamoana ny an'i Jesoa???

Raha tianao hahasoa ny asa fitiava-namana dia aoka hanomboka amin'ny anjara tsara indrindra sitrak'i Jesoa : ny mahay mitily ny fahorian'ny mahantra toa ilay samaritana (aza adino fa hoy i Jesoa hoe : manaova tahaka izany koa) ary hahay hijery ny endriny ao amin'ny mahantra sy ny kamboty, hahay hitoetra eo an-tongony, hihaino mandrakariva ny feony, ka tsy hisahirana hanao afa-tsy ny sitrany ihany....

Vacances. Efa manana programa ve ianao sa tahaka ahy :  tototry ny faniriana te hamita mialoha ny tokony hatao amin'ny taona ho avy? Asa raha tsaroanareo ny sangisangy zary tenany nataoko tamin'ny herintaona tahaka izao. Jereo kely moa eto e.

Manomboka mandamina ny fandaharam-potoanan'ny vakansa moa aho izao fa vita tamin'ny alatsinainy teo ny fanadinana farany amin'ity taom-pianarana ity. Tsy hoe "hanala azy vita ..." toy ny Olombelona Ricky tsy akory no mivohitra ao, toa tsy azo adika hoe fialam-boly loatra ho ahy sy ho an'ny ankamaroan'ny mpandranto aty an-dafy aty. Toa tsy mba miala voly manko fa toa mila vola...

Mba hiatrehana ny taona ho avy dia araraotina daholo izay asa mety hatao. Ho ahy manokana dia harerahana no hitako raha izay kasaiko no ho tanteraka tokoa : ny asa hita dia atao, ny vaky boky eo an-daniny (satria tantara mitohy ny fianarana Système LMD), ny asa soratra etsy an-kilany.... ny fiarahana amin'ny sakaiza anefa tsy atao ambanin-javatra koa... Rehefa ataoko ny kaonty dia toa zara raha matory aho ....tsy mba miala sasatra fa mila sasatra.

Eo no mahalasa ny saiko andinika ny fakan-tahaka lovainstika amin'ny fandaharam-potoana anyan-tsekoly....Dia hoy aho hoe : atao inona ary ity vacances ity? ho an'ny aty an-dafy manko azo sainina ihany hoe maninona no atao volana jolay, aogositra sy septembre ny vacances : satria mafana dia tsy ho vita ny hijanona hihanatra any an-dakilasy... fa ny any an-tanindrazantsika kosa, manomboka ny hafanana dia manomboka mikatroka amin'ny fianarana. Soa fa anaty hatsiaka mamirifiry no manao fanadinana!!! asa na lafitsarany na lafiratsiny izany! mba vita fararano no manao fanadinana dia manomboka mianatra indray rehefa manomboka mihena ny ao an-tsopitra!!!!

Na izany na tsy izany anefa : ny manala azy vita fanadinana tsy hadino satria mba fidiram-bolan'ny artista e!

Aza adinoina anefa ny mampahatsiaro ny kilonga fa ny fahafahana fanadinana tsy fialana sasatra fa fanombohan'ny fihatrehana ny fiainana! Na ny safidy ho amin'ny fanohizana ny fianarana na ny firotsahana amin'ny sehatry ny asa.... dia endrika hisehoan'izay FIHATREHANA ny FIAINANA izay.

Mirary soa daholo e

Aza adino fa mitombo folo indray ny lalànam-pifamoivoizana ho an’ny Mpamily katolika. Navoakan’ny “Seza Masina”[1] tamin’ny 19 jiona 2007 manko ireto didy folon’ny mpamily fiarakodia ireto (jereo eto) .

1. Aza mamono olona
2. Aoka mba ho fitaovam-pifamoivoizana mampiombona ny olona ny lalana fa tsy ho sanatria hampidi-doza mahafaty.
3. Hanampy anao hisoroka ny tsy nahy mampidi-doza ny fahalalam-pomba, ny fandeferana sy ny fahamalinana.
4. Aoka ianao halala-tanana, ka hanampy ny namana sahirana, indrindra ireo niharan’ny lozam-pifamoivoizana.
5. Aoka ianao tsy ho sanatria hampiasa ny fiarakodia hireharehana ho matanjaka, na mpanjakazaka na ho sanatria hanosika anao hanao fahotana.
6. Reseho lahatra am-pitiavana ny tanora sy ireo tsy tanora intsony mba tsy hikiry hitondra fiarakodia rehefa hitanao fa mety hampidi-doza izany.
7. Tohano ny fianakavian’ireo niharan'ny lozam-pifamoivoizana.
8. Amin’ny fotoana mampety izany dia ampihaony ilay niharan-doza sy ny mpamily nahavanon-doza mba higohan'izy ireo ny herim-panafahana azo avy amin’ny fifamelana.
9. Eny an-dalana, aoka ianao hiandany amin’izay osa kokoa.
10. Mahatsiarova tena mandrakariva ho tompon’andraikitra eo anatrehan’ny hafa.

Dia ampiako iray izay tsy hiainan’ny ao Vatikana hoe :

"11. Aoka tsy hakarina intsony ny vidin’ny solika sy ny saran-dalana."

[1] Santa Sede,, Saint Siège… ka izay mipetraka eo anie mba ho tena masina ihany koa.

Ny Finoana fa ny Andriamanitry ny Katolika dia naka endriky ny Mofo sy ny Divay, dia tsy finoanoam-poana tsy akory fa hifotoran'ny fiainana manontolo mihitsy.

Santionan'ireo fampianarana  momba ny Eokaristia no hifampizarako aminao eto ma hahitana izay fifandraisan'ny Eokaristia sy ny Fiainana andavanandro izay :

Niakatra any an-danitra hoe Ra-Zezo! Aleloia. Dia nanafatra fa ho eo amintsika mandrakariva!!! Ka tsy efa any an-danitra izany isika?

Voalaza fa amin'ny toerana rehetra izy (jereo eto), mahefa ny zavatra rehetra (jereo eto) ary nitsangan-ko velona fa nandresy ny fahafatesana (jereo eto).

Fa raha niakatra any an-danitra izy, ho inona amiko izany?

Hitohy.

Milaza amin'ny Mpianany i Jesoa fa hanome azy ireo

"Didy vaovao" :
ny mba hifankatiavan'izy ireo. (Jn 13, 31-33). Fa inona no mahasamihafa ity didy ity amin'izay efa nisy teo aloha?

Mba handalinana io fampianaran'i Jesoa io di mahafaly ahy ny hifampizara aminao zavatra roa : "Didy vaovao", "toy ny nataoko".

1. Didy vaovao :

Tsy hoe mamorona didy hafa ankoatra ireo "teny folo" voalaza ao amin'ny Lalàn'i Mose (Eks 34) akory i Jesoa sanatria. Raha izany anefa, ahoana no hilazany fa vaovao ity didy ity? Heveriko fa tsy hoe vaovao amin'ny tanjona kendrena tsy akory fa vaovao amin'ny dingana hanatanterahana azy. Misy dingana ny firosoana amin'ny fahamasinana, tsy ampy ny fandrarana, mila manao ny tsara ihany koa.

Noho izany, ny didim-pitiavana nomen'i Jesoa dia tsy hoe mandrara antsika tsy hamono olona fotsiny fa mamporisika koa hanasoa sy hampiroborobo ny fari-piainana, tsy ampy ny tsy mangalatra fa ilaina ny manao asa fanasoavana, tsy ampy ny tsy mandainga fa ilaina ny milaza ny marina, tsy ampy ny tsy mijangajanga fa ilaina ihany koa ny faniriana ny hadio fo, tsy ampy ny tsy mitsiriritra ny vadin'olona sy ny fananan'olona fa iezahana ihany koa ny mahay mifaly amin'ny hafalian'ny hafa.

Raha Andriamanitra sy ny manam-pahefana (ray aman-dreny) ihany no nomena lanja hajaina tao amin'ny testamenta tranainy, dia nanao dingana iray lehibe i Jesoa, tsy ny ray aman-dreny ihany no mila hajaina, fa noho ny fiitiavana an'Andriamanitra, dia hasoavina koa ny namana, indrindra ny mahantra sy ny madinika... samia mandini-tena raha toa ka afaka mahita ny endrik'Andriamanitra ao amin'ny mpangataka amoron-dalana !

2. Toy ny ataoko :

Tsy hoe hitia fe hitia fotsiny ny kristianina fa kosa hitia toy ny hitiavan'i Jesoa azy ireo.

Dia hoy aho aminao hoe : efa mba nodinihinao ve hoe nanao ahoana no nitiavan'ny Tompo anao? Mandeha mamonjy lamesa ny Katolika, mankalaza ny Eokaristia (midika hoe Fisaorana tsara indrindra), izany hoe handeha hisaotra an'Andriamanitra. Marina fa ambaran'ny pretra amin'ny Prefasy ny antony hisaorana an'Andriamanitra, antony hitambarana amin'ny ankapobeny... nefa tsindrian'ny Papa amin'ny taratasy nosoratany farany , ao amin'ny lahar° 52 fa raha tsy misy hifandraisany amin'ny andavanandrom-piainan'ny tsirairay izany mistery ankalazaina izany dia tsy azo heverina ho feno ny fandraisana anjara.

Dia manontany tena aho hoe firy amin'ny kristianina tonga hamonjy lamesa no tonga hisaotra (hanao eokaristia)... Ny ankamaroany manko, asa na diso fijeriko azy, toa tonga mba hangataka na sanatria aza tonga mba hanefa adidy hampilamindamina feon'ny fieritreretana fotsiny. Raha mbola vavaka hataka no vavaky ny kristianina dia tsy afaka hitia toy ny nitiavan'i Jesoa izy ireo : matoa manko mangataka dia manantena ny hahazo... dia satria Jesoa mpamaly vavaka, manome izay ilaina ka izany no hoenti-mivavaka.

Mazava loatra fa "havana raha misy patsa" no hoentina mitia ny hafa. Miankina amin'ny endrika volavolaintsika ho an'Andriamanitra ny hifandraisantsika amin'Andriamanitra sy hifandraisantsika koa amin'ny hafa avy eo. Ny fanomanana tsara indrindra azo atao amin'ny lamesa araka izany dia ny famisavisana ny soa noraisintsika avy amin'Andriamanitra. Mety ho soa mety ho ny tsy soa loatra nefa "mahasoa"....

Ho an'i Jesoa manko, ny voninahitra dia tsy amin'ny fanaparam-pahefana loatra fa amin'ny fahafahana mitia, ny fahatapahan-kevitra hitia, eny fa na dia hatramin'ny hahafoizana ny aina aza.

Ndeha ary samy hanao dingana, hihaina ity "didy vaovao" ity, tsy hihonona fotsiny amin'ny fanompoana ny lehibe fa hisikim-ponitra hanompo ny farahidiny, satria isika mpanota no notiavin'i Kristy, isika mpanota no namoizany ny ainy, ka ho an'iza re no hamoizantsika ny soa ananatsika e? ho an'ny mpanota sa ho an'izay heverina hahazoana tombontsoa sy tombom-pitiavana sa sanatria ho an'ny mahantra sy ny tsy manan-kaly? Aza misy anie ny tsy toy izany...

Mbola misy kristianina ve eto an-tany? satria manko ny fialonana sy fifankahalana dia hita na ao anatin'ny Fiangonana aza. Ny Fiombonana sy ny fifankatiavan'ny kristiana ihany anefa no hahalalana fa mino marina an'i Kristy izy ireo : " Ny hahalalan'ny olona fa mpianatro tokoa ianareo dia ny fifankatiavana asehonareo aminareo samy ianareo"  (Jn 13, 35).

Zavatra roa lehibe no tiako hifampizarana aminao anio : ny kristianina dia tahaka ireo trondro 153 tao anaty harato (Jn 21, 1-19) ka tsy misy afa-tsy ny fihainoany an'ilay Mpiandriondry no lalana tokana hahafahany miaina izany (Jn 10, 23-30).

1- Harato tsy rovitra : manambara ny Fiangonana

Rahefa tafatsangana i Kristy dia niseho tamin'ny mpianany teo  am-panaratoana (Jn 21, 1-19). Misy zavatra tiako homarihina anefa : io fisehoana io dia in-droa no miseho amin'ny tantaran'ny Evanjely manontolo : ao amin'i Joany 21 sy ao amin'i Lioka 5, 1-11, samy mialoha ny niantsoana an'i Simona Piera (Vato).

Ao amin'i Lioka 5, 1-11, taorian'ny harato feno trondro, dia nantsoin'i Jesoa i Piera nataony hoe "avia hanaraka ahy fa ataoko mpanarato olona ianao". Ao amin'i Joany 21, 1-19 koa, feno trondro vaventy 153 ny harato, fa ny fiantsoana an'i Piera kosa, tsy hanjono intsony fa hamahana ny ondry. Manambara ny dingana amin'ny Fitoriana tsy maintsy hiainan'i Piera izany : hanjono, hanarato, hampiasa kamahana, saingy rehefa avy eo kosa, hamahana sy hikolokolo ireo "voajono" na "azo an-keriny" (satria raha manarato, midika maka an-keriny).

Ny herin'i Kristy tafatsangan-ko velona irery anefa anefa no mitahiry ny harato tsy ho rovitra. Ao amin'ny fiantsoana voalohany tantarain'i Lioka dia rovitra ny harato, ao amin'ny fanankinana andraikitra lazain'i Joany kosa dia tsy rovitra velively ny harato : ny fitomboan'ny mpino tsy tokony hampitsiatra ny fiangonana, raha mino marina an'i Kristy tafatsangan-ko velona izy ireo.

2- Mpiandry ondry sy ondry :

Tsaroako ny fanampian'i Pisoa ahy tamin'ny herintaona momba ny tokony ho toetran'ny mpiandry ondry. Jereo eto. Rahefa tsy te-hihinana moa ny ondry, azon'ny Mpiandry hofahanana ve? Raha  filana tombotsoa sy voninahitra ihany no andehanana hivavaka, mazava loatra fa tsy maintsy hiteraka fialonana sy fankahalana an'izay manembatsembana izay zava-kendrena. Io fanembatsembanana io dia tsy azo ihodivirana, satria ny olona tsirairay avy samy mitady ny tombontsoany. Adala izay milaza fa tsy  mitady tombontsoa... fa manonofy antoandro ny mihevitra fa ho azy irery ny tombontsoa tadiavina.

Fa inona kosa no mampiavaka ny tombontsoan'ireo mino an'i Kristy? Ataoko angamba fa ny fahaizana mihaino ny feon'i Kristy, ny fahaizana manavaka ny feony : "Ny ondriko mihaino ny feoko" hoy Izy (Jn 10, 27-30) "ary manaraka ahy". Tsy ampy ny mahalala ny feon'i Kristy ho an'izay mino azy, mila ihany koa manaraka izay voalaza. Dia izay no tsy maintsy handinihina ny tombontsoa kendrena eo anatrehan'i Kristy, sao tsy mifanaraka amin'ny feony, dia ny "hifankatiavantsika" (Jn 13, 34).

Samia ary mandinika sao tsy mikatsaka loatra ny tombontsoa iombonana fa sanatria hanao izay handrovitana ny harato mampiombona ny Fiangonana. I Joany ao amin'ny Apoklipsa (7, 9-17) milaza fa "nahita vahoaka be avy amin'ny firenena rehetra, avy amin'ny foko rehetra, avy amin'ny fanjakana rehetra, avy amin'ny fitenenana rehetra..."

Heveriko fa tsy hoe fitia te hamerimberina famaritana mitovy hevitra (foko, fanjakana, fiteny, firenena...) mba hoenti-milaza ny hamaroana fotsiny, fa kosa hoentina milaza fa tsy mahasakana ny fiombonana velively na ny fahasamihafan'ny kolontsaina (firenena), na ny firazanana sy ny tantara mahatonga mifandrafy (adim-poko) na ny saranga misy eo amin'ny fiaraha-monina (mpitondra fanjakana na mpiasa tsotra...) na ny fahaizana (fiteny).

Azo atao ve ny mamongotra ny fankahalana? Mila miezaka hahatsapa aloha ireo rangory fototry ny afo mahatonga ny fankahalana sy ny tsy fifankahazahoana eo amintsika, eo anivon'ny fianakaviana sy ny ankohonam-piainana, dia avy eo miezaka koa hahatsapa ny tena zava-kendren'ny tena, izay vao afaka hizaha ny vahaolana : ny fihainoana sy ny fankatoavana ny tenin'ilay hany Mpiandry ondry, I Kristy Tafatsangan-ko velona. 

Paska na Paka, dia fandalovana raha adika ara-bakiteny. Dia ho gaga ve isika raha mba mandalo any am-piangonana ny ankamaroan'ny kristianina na dia ho tsidi-pahitra ihany aza izany? Teo no nahalasa saina ahy, hoe raha hanoratra ho anao, hiarahaba fa nahatratra ny Paka, hirary soa fa nahatratra ny fety... dia hoy aho hoe "Midika inona amiko ity fiarahabana ity : Arahabaina hoe nahatratra ny Paska! Dia samy ho tratry ny ho avy indray..."

Ny firariantsoa sy ny famaliana ireo mailaka tonga anefa tsy maintsy atao, dia hoy aho namaly ireo firariantsoa azoko :

Est-il possible d’aimer?[1] Manoloana ny faharavan’ny fanamadiana, ny olana sy ny fitaka hifanaovan’ny mpifamofo sy ny mpifankatia, ny famaritana ny atao hoe fitiavana… dia mametraka fanontaniana isika hoe : sao mba nofinofy sy fampandriana eritreritra fotsiny izao “fitiavana” izao fa tsy hery fanohitra hoenti-manavao ny fiainana tsy akory.
Tsia hoy ny Papa, ho antsika tanora. Tsia… satria ny tena fitiavana marina dia mahatoky, mafy orina ary loharanon-kafaliana sy fiadanana, mampifamatotra ny mpifankatia an-kahalalahana sy ao anatin’ny fifanajana tanteraka.
Misy dingana telo tsy maintsy harahina anefa, hoy Ilay voatsodrano[2], raha tiantsika ny hihaina izany fitiavana marina izany : ny loharanon’ny fitiavana, ny modelin’ny fitiavana ary ny faniriana te hitia marina.
1.      Ny Loharanon’ny fitiavana dia Andriamanitra irery ihany : Andriamanitra dia Fitiavana (1 Jn 4, 8.16) ny Misterin'ny Trinite Masina dia tara-pahazavana ho antsika mba hahitantsika ny Fanahy izay mampiray ny Ray sy ny Zanaka.
2.      I Kristy kosa, ilay Teny tonga nofo mba hanavotra antsika dia nahafoy ny ainy ho antsika mpanota (Rm 5, 8 ) no nampiseho antsika ny modelim-pitiavana : izay tia mahafoy,  eny fa na dia hatramin’ny aina aza.
3.      Izany no mampandinika antsika ka rehefa voakasiky ny tena fitiavana ny fontsika dia te hitia toy ny nitiavany antsika. Ilay hetahetan’i Jesoa teo ambony Hazofijaliana dia ny faniriany hamongotra ny fahotana sy ny fankahalana manakana ny fontsika tsy hitia. Ny hoe tiavo ny namanao tahaka ny tenanao dia mitaky fahatsapana ny fitiavan’i Kristy izay manosika antsika hitia hatramin’ny fahavalo, hitia hatramin’ny farany.

Les changements actuels de la société et la diminution des vocations pèsent sur la vie consacrée. Les œuvres apostoliques de nombreux Instituts et leur présence elle-même dans certaines Eglises locales sont mises en danger. Malgré le témoignage et le service offerts à la construction de l’Eglise, aucun Institut ne puisse prétendre à la pérennité. Pourtant ‘l’engagement de la fidélité’, souligné par l’Exhortation apolitique Vita Consacrata, –maintes fois menacé, voire compromis par celui de la réussite et de l’immediat – devrait être plus prophétique que jamais, dans leur mission de témoigner le mystère du Royaume de Dieu.
Jésus lui-même, avant de commencer sa mission de prédication (Mt 4,17), est conduit par l’Esprit dans le désert pour être tenté par le Diable (Mt 4, 1-11). L’Evangile précise que le tentateur s’approche de lui uniquement après le jeûne de quarante jours, quand il est déjà au bout de sa force. Cette épisode de la triple tentation de Jésus nous fait réfléchir aux trois défis principaux adressés à l'Eglise elle-même et auxquels la mission prophétique de la vie consacrée doit répondre : les défis de toujours qui, sous une forme nouvelle et peut-être plus radicale, sont lancés par la société contemporaine. La marche de quarante ans de désert des Israélites (Dt 8, 2-4) trouve sa continuité dans la vie du nouvel Israël, mais doit être éclairée par la victoire du Christ : victoire sur trois modèles de messianisme contrastés en trois différents lieux :  au désert surgit la dimension matérielle et sociale (changer les pierres en pain), dans la ville sainte celle thaumaturgique-spectaculaire (se jeter en bas) et sur une très haute montagne celle politique (les Royaumes du monde et le pouvoir satanique).
Si dans le désert, – symbole d’une situation chaotique mais devenu dans le langage biblique celui d’un passage vers la promesse, vers une espérance – le Christ a refusé de changer les pierres en pain pour se nourrir, cela ne lui empêche pas de multiplier le pain pour faire nourrir la foule venue à sa rencontre dans le désert (Mt 14, 17). L’identité d’être Fils de Dieu ne se montre pas dans le miracle de l’immédiat mais dans la charité et l’option préférentielle envers les pauvres et doit être nourrie tous les jours par la lecture et l’assimilation de la Parole de Dieu. Le pape dans l’encyclique Deus Caritas est (n.31.c) parle même de la gratuité de la charité, en elle-même témoignage de Dieu lui-même qui est « Amour ». Ainsi, quand la pauvreté évangélique est au service des pauvres, le « matérialisme avide de possession, indifférent aux besoins et aux souffrances des plus faibles et même dépourvu de toute considération pour l'équilibre des ressources naturelles » trouve son antidote.
La « culture hédoniste » de la ville, dans la recherche d’une satisfaction et de plaisir momentanés ne doit pas mettre en crise l’identité de la vie consacrée. Le Christ, conscient de l’amour du Père, ne veut pas le tenter, lui-même qui a émis un cri sur la croix : Pourquoi m’as-tu abandonné ! (Mt 27, 46) continuant pourtant à remettre son esprit entre les mains du Père (Lc 23,46). Le monde a besoin des personnes qui croient à la force de l’amour. Aussi les religieux sont-ils appelés à vivre « la pratique joyeuse de la chasteté parfaite, comme témoignage de la puissance de l'amour de Dieu dans la fragilité de la condition humaine ». La personne consacrée atteste que « ce que la majorité tient pour impossible devient, avec la grâce du Seigneur Jésus, possible et authentiquement libérant ». La menace du manque de vocation ou de la perte de l’identité ne devient ainsi cause des initiatives ambitieuses et spectaculaires qui pourraient devenir un contre-témoignage à la confiance à l’Amour de Dieu. Les difficultés, résultant de la réduction du personnel et de la diminution des initiatives, ne doivent en aucune manière faire perdre confiance dans la force évangélique de la vie consacrée, qui sera toujours d'actualité et agissante dans l'Eglise.
Sur la haute montagne, le panorama d’un monde avide de pouvoir, la corruption des autorités et de la politique suscite l’importance d’un troisième défi de la vie consacrée : la liberté dans l’obéissance. L’acceptation des compromis pour sauvegarder le propre avantage risque toujours d’être la compromission même de l’identité. Jésus, conscient de sa vocation d’évangélisation, de son devoir « d’accomplir ce qui est juste » (Mt 3, 17), déclare que la clef du Royaume consiste dans l’accomplissement de la volonté du Père (Mt 7, 21). La vie consacrée offre ainsi un chemin dans l’obéissance et dans un ‘dialogue précieux’ pour découvrir cette volonté du Père, et puis l’accomplir dans un esprit de communion.
Même si certains Instituts sont menacés de disparition, "la vie consacrée continuera à nourrir parmi les fidèles la réponse de l'amour envers Dieu et envers les frères". Pour cela, le destin historique d'un Institut peut se transformer voire disparaitre à cause des changements dus aux circonstances mais la mission ecclésiale de la vie consacrée comme telle est appelée à durer. La pénurie de vocation doit être donc assumée avec sérénité et dans une ferme confiance qui se manifeste dans l’adhésion spirituelle au Seigneur et dans la persévérance à la mission.

Dans les tentations du Christ, l’Eglise retrouve ses propres tentations. Cela ne devrait nous épouvanter, malgré les problèmes encourus de la vie consacrée et tant d’Instituts religieux. Il nous a promis d’être toujours avec ses disciples jusqu’à la fin du monde (Mt 28, 20). Paul nous encourage que personne ne sera tentée au delà de sa force (I Co 10, 13ss), cette force que les personnes consacrées puisent dans la Communion avec le Christ et à l’écoute de la Parole de Dieu et qu’elles consument dans leur mission d’offrir un « horizon eschatologique dont tout homme a besoin pour pouvoir orienter les choix et les décisions de sa vie », comme a souligné le Pape dans l'exhortation apostolique Sacramentum caritatis, du 22 février dernier.

Misy ve ny lanitra?

Manoloana ny zava-misy diavintsika izao, ny hamafin’ny fiainana etsy andaniny, ny hasarotan’ny fitandremana mba hadio fitondrantena etsy an-kilany, dia manontany tena aho hoe : “Misy ve izao lanitra izao?”

Ny Filazantsara anio hifampizarako aminao dia ny ao amin’i Lioka 15[1], mitantara ilay zanaka mpandany, nangataka ny anjara lovany mba hiala ao an-tranon-drainy. Mazava loatra fa ny mangataka lova mbola velona izany, hafahafa ihany satria toa milaza amin-dRainy hoe : tsy misy ilako anao ra-Bainina fa omeo ny saosy de samy vita. Tsy miditra amin’ny resaka lalàna na amin’ny mety ho fihetsiky ny Rainy aho[2], fa te hanisy tsindrim-peo kosa amin’ity fihetsiky ny zanaka nitsipa-doha laka-nitana.

Dia lasa ilay zatovo nandany ny fananany tamin’ny vehivavy janga sy ny filibàna. Tsy nivaky loha ny hihary ka niafara tamin’ny fiandrasana kisoa[3]. Dia teo vao nody ny sainy, teo vao tsapany fa kay tsy niteniteny foana ny Ntaolo nilaza hoe “Velezo ny vy dieny mafàna”, na hoe “Mitsangàna dieny mbola malaina fa rehefa mazoto tsy afaka intsony”. Entina ilazàna indrindra  ity toetra izay tsy mba nitsinjo ny vodiandro ho merika … satria leon'ny asa sy ny irakiraka tao an-tranon-dray kanjo voan'ny tsy fidiny any an-tany lavitra.

Dia tapa-kevitra ny hody, satria toa tsaratsara kokoa ny an-devo ao an-tranon-drainy noho ny mpiasa any an-tranon’olona…

Dia niverina tany an-tranony… ary mbola lavitra dia notsenain-dRainy, ary nampiankanjoiny, nokiraroiny ary nasiany peratra ny tanany[4]…

Fa ny tena loza dia ity : kay ilay zokiny koa tsy faly amin’ny rainy fa tsy sahy niala tao an-trano fotsiny : “izaho nanompo anao teto foana nefa tsy avelanao mirevy hiaraka amin’ny namako akory…” Fialonana ve? Zavatra mahazo antsika matetika izany, heveriko fa tsy izay loatra no tian’i Jeso holazaina… Tsy hoe sanatria tsy mandrava ny maha-zanaka ny hadalana vita, ka andeha hanararaotra hanao izay danin’ny kibo koa ilay zokiny… Ny lanitra ho Azy, izany hjohe ny fahasambarana, dia ny mitoetra ao an-tranon-dray, na dia lanaky ny asa sy ny fanompoana aza, kanefa mahatsiaro fa zanaka…

Ny faratampon’ny fahasambarana ho an’ny Kristianina dia ny mahatsapa fa “zanak’Andriamanitra”. Sady i Jesoa no nilaza fa ny Fiainana mandrakizay dia ny “mahalala an’Andriamanitra ilay tokana – ilay Rain’i Jesoa Kristy–  sy Jesoa Kristy ilay nirahiny.” (Jn 17,3)

Dia samia ary mandini-tena izay milaza ho mpikatsaka ny fanjakan’ny lanitra raha mahatsapa izany fahasambaran’ny maha-zanaka izany, na sanatria ho toa ilay zokiny, tsy te hiala ny tranon-dRainy nefa mahatsiaro tena ho mitovy amin’ny andevo…

Ny fahasarotan’ny Fiainana ve manampy antsika  hahatsapa ny fitiavan’Andriamanitra? Ataoko fa tsy fandemen-tsaina velively ny mikatsaka fahasambarana. Efa natoron’i Kristy antsika ny lalana ho amin’izany fahasambarana izany : ny Fitiavana izay manosika antsika hiarina mandrakariva raha sendra lavo, manakana antsika tsy hivari-lavo… ilay fitiavana manampy antsika hahita mandrakariva ny endrik’Andriamanitra tsy azo kosehina ao amin’ny olon-drehetra, eny fa na dia ao amin’ireo heverin’ny fiaraha-monina ho fahavalom-pirenena aza.

Mampalahelo anefa fa maro no mitalaho amin’ny Tompo ny famindram-pony fa vitsy no mahazo ny famindram-po avy aminy satria tsy sahy nanokatra ny fony mba hino fa azo atao tsara ny mibebaka[5]….

Vao manomboka ny karemy dia resaka fakam-panahy no resahina : “Nentinin’ny  Fanahy any an’efitra i Jeso mba halaina fanahy...” (Lk 4, 1-13). Lalana tsy maintsy hodiavina araka izany ny fakam-panahy saingy kosa ahoana no fomba hiainana azy? Andriamanitra ve no maka Fanahy?
I Jakoba, Apostoly nanoratra fa tsy Andriamanitra no maka fanahy, fa avy amin’ny filan-dratsintsika (Jk 1, 13). I Paoly kosa indray milaza fa tsy maka fanahy mihoatra izay zakantsika isika, fa isaky ny fakam-panahy dia anomezany antsika fahasoavana hahazakana azy (I Kor 10, 13ss) ...I Jeso rahateo no nampianatra antsika hivavaka, mba tsy hoentin’Andriamanitra amin’ny fakam-panahy... I Lioka manokana ao amin’ny Evanjely nosoratany dia milaza fa ny Fanahy no nitondra an’i Jeso ho any an-tany elitra mba halaina fanahy… ny Demony[1] no mpaka fanahy.
Misy zavatra telo tiako hotsipihana manokana : nahoana isika no alaina fanahy? Inona ny fakam-panahy mety hahazo antsika? ary ahoana no handresena azy?

Ny anton’ny fakam-panahy :
Raha vao vita batemy tao amin’ny ranon’i Jordany i Jesoa dia lasa tany an’efitra. Raha ny tena marina dia tsy ny halaina fanahy loatra no anton-diany [raha jerena ny fizotry ny tantara], fa kosa ny hanomana ny asa fitoriana nanirahan’ny Ray azy (“mission”)[2]. Dia mazava loatra araka izany fa tsy manakana velively ny fakam-panahy ny fahasoavana raisintsika amin’ny sakramenta fa vao mainka aza manosika antsika ho amin’ny fakam-panahy. Mazava loatra fa fanamafisana ny fiantsoana izany ny fakam-panahy. Ny faniriantsika te hivavaka, te-hanapa-kevitra ho masina satria karemy ny andro, dia tsy maintsy hisedra ny fakam-panahin’ny Demony. Tsy sakana velively ho amin’ny fanamasinan-tena araka izany ny fakam-panahy.

Karemy, tsy lalan-davitra any an'efitra toy ny nataon'ny zanak'Israely fahiny no atao, fa lalana tsy mihoatra ny 2 (roa) metatra ao an'efitra, dia ao amin'ilay efitrano irian'i Jeso hirindrinan'izay te hivavaka marina tokoa amin'ny Ray, ilay Ray izay mahita ny miafina sy mamaly soa mangina (Mt 6, 1-18)...
Raha toa ka tany an-tany efitra no mahazatra ny Jody amin’ny fanomanam-panahy, dia ao amin’ny efitra manginan’ny fo no iantsoan’i Jesoa antsika kosa hisantatra ity Karemy ity. [Evanjely vakiana ny  andro fanosorana lavenona io.]
Ny mihositra lavenona dia fomba nolovaina avy amin’ny kolotsaina jody. Lavenona izay sady midika ny maha-tsinontsinona ny olombelona, no midika ihany koa ny tena fibebahana marina…
Ny efapolo andro fanomanana ny Paka[1] araka izany, dia manomboka ao an-tampon-doha, amin’ny fanosorana lavenona, mandalo ao amin’ilay efitrano manginan’ny fo mba hivavaka sy hifady hanina[2], hiezaka ho tonga any am-paladia, dia ilay fanasan-tongotra nataon’i Jesoa ho an’ny Mpianany…ny alakamisy masina…(Jn 13, 1-20).
Raha ny Paka no fototry ny finoantsika kristiana (IKor 15,17ss) dia mazàva loatra fa tsy azo atao ambanin-javatra ny fanomanana izany fety izany… asa angamba hoy ianao hoe inona ary no hatao?
Azonao jerena ny hafatry ny Papa, fa ny afatrafarako aminao dia ity : ny hahafantaranao fa mandroso ho amin’ny fankalazana ny Paka ianao, dia ny fanekenao hihetry tena hanompo ny hafa…
Tsarovy fa i Joany, raha nitantara ny namoronana ny Eokaristia, ilay santatry ny Paka, dia nisafidy ny fanasan-tongotra…
Roa metatra no angatahina aminao, tsy lalana lavitra nefa tsy vita mora, tsy ho vitanao amin’ny herinao irery nefa tsy hanary toky isika satria efa tia antsika Andriamanitra.
Mety hanontany ahy ianao hoe : raha tia antsika izy, nahoana no atsahatra ny fiderana azy mandritta ny Karemy ka tsy hiraina ny “aleloia?”

[2] Tsy azo adinoina fa tsy ny fijalian’ny ny hanoanana no mahafaly ny fiangonana fa ny fahafoizana izay tsy hohanina mba hamonjena ny tsy manan-ko hanina. Vavaka fisaorana (prefasy) fanao amin'ny Kremy dia milaza fa manaketraka ny fitiavan-tenantsika ny fifadian-kanina ka mampahazo hanina ny mahantra... mampisondrotra ny fanahy ka manome hery hiady amin'ny fahazaran-dratsy no sady mampitombo ny hatsaram-panahy...

Tsy lalan-davitra any an'efitra toy ny nataon'ny zanak'Israely fahiny no atao, fa lalana tsy mihoatra ny 2 (roa) metatra ao an'efitra, dia ao amin'ilay efitrano irian'i Jeso hirindrinan'izay te hivavaka marina tokoa amin'ny Ray, ilay mahita ny miafina sy mamaly soa mangina (Mt 6, 1-18)...
Mahafaly ahy ny mizara aminao ny hafatry ny Papa amin'ity Karemy[1] ity. Hafatra izay manampy antsika hizotra io la lana any an’efitry ny Karemy io.
“Hijery ilay nolefoniny izy ireo” (Jn 19, 37)
Andalan-kevitra efatra no entin’ny Papa milaza fa ao amin’i Jesoa voafantsika eo ambony hazofijaliana no hahafahantsika mahita ny hafenoan’ny Fitiavan’Andriamanitra.
Izany fitiavan’Andriamanitra izany, dia tsy fitia te hanolo-tena ho antsika fotsiny[2] fa fitia miandry antsika hamaly fitia. Ny fanekentsika ny fiantsoany no hiraisantsika aina aminy ho amin’ny famonjena antsika.
Ny hazofijalian’i Kristy no nanonitra ny fahotantsika, manaporofo izany fitiavan’Andriamanitra antsika izany, ka ny Rano sy Rà nivoaka ny lanivony tamin’Izy nolefonina no zary loharanon’ny sakramenta ho antsika. Ny ratra navelan’ny lefona no nieken’i Thomas apostoly ny maha-”Tompo sy Andriamanitra” an’i Jesoa, taorian’ny fitsanganany ho velina.
Izay no manampy antsika hihaina ny Karemy, ao amin’ny misterin’ny Eokaristia… ka ny fahatsapantsika ny fitiavan'i Kristy antsika no hanosika antsika koa, ampian'ny fahasoavany, mba hitia tsy misy fetra ny olombelona rehetra toy ny itiavan'i Kristy antsika.